155 een meer of minder diepgelegen «compensatie vlak» de op een volgende lagen der schors wel eene afwisselende dichtheid hebben, doch de totale massa overal evengroot is, zoodat onder hooge gebergten zich massa's moeten bevinden van geringere dichtheid, terwijl onder de oceanen lagen moeten voorkomen, van grooter soortelijk gewicht. De bij de graadmeting in de Ver- eenigde Staten van Noord-Amerika geconstateerde schietlood afwijkingen gaveu Hayford aanleiding om voor Noord-Ame- rika de ligging van dit «Compensatievlak» op 114 K.M. diepte aan te nemen. De loodaf wij kingen kunnen bij «Middelgebergten» van 5 10" bedragen en bij Hooggebergten zelfs tot 1stijgen terwijl ook de intensiteit det zwaartekracht, vooral in de nabijheid van belangrijke «verwerpingen» in de aardschors tot groote bedragen kan worden gewijzigd. Van Hamburg tot aan de Golf van Biskaye blijven «op zee» de zwaarte-afwijkin- gen» binnen 15 eenheden, doch hier groeien zij aan tot 177 een heden en terwijl zij langs de Kust van Portugal om en bij «nul» blijven, bereiken zij bij de monding van de Taag, waar de zee bodem plotseling tot eene diepte van 5000 M. wegzinkt, een bedrag van 152 eenheden. 2) Op het eiland «Bonin» gelegen op een onderzeeschen Kam, welke van Japan Zuidwaarts loopt naar de Ladronen, werd een te veel aan zwaartekracht gevonden van 257 eenhedende flanken van de kam, waarop Bonin ligt, dalen echter ter weerszijden sterk af tot op diepten van meer dan 6000 M., terwijl Noord-Oostwaarts langs den Oostkant van Japan de «Tuscarora-diepte» gaapt, waarin de bodem daalt tot op 8513 Meter en ten Zuiden van het tot de Ladronen-groep behoorende vulkanische eiland Guam zelfs eene diepte werd gepeild van 9644 Meter. De tectonische beteekenis van dergelijke «steilkanten», die als het ware de breuklijnen der aardschollen omzoomen en dus hare zwakste plaatsen uitmaken blijkt eenigermate uit het feit, dat de breuken in de trans-oceanische kabels veelal daar plaats hebben. Bijna alle breuken der trans-atlantische kabels geschieden Dr. W. Jordan, Handbuch der Vermessungskundc III, pag. $82. 2) Hobbs-Ruska, Erdbeben, pag. 259.

Digitale Tijdschriftenarchief Stichting De Hollandse Cirkel en Geo Informatie Nederland

Tijdschrift voor Kadaster en Landmeetkunde (KenL) | 1914 | | pagina 165