164
grijpende wijze schildert, hoe in het jaar 282 v. Chr. bij Methone
op het in de golf van Aegina gelegen schiereiland van Troezene
plotseling een berg zich verhief, onder omstandigheden, zooals
dat ook heden ten dage nog plaats kan hebben.
De zoo dicht bij onze grenzen gelegen en oogenschijnlijk ge
heel tot rust gekomen vulkanen van het Neder-rijnsche gebied
werkten zelfs nog, toen deze streek reeds door menschen werd
bewoond, want de witte puimsteenlagen in de omgeving van
Andernach bedekken de steenen en beenen werktuigen dezer
vroege bewoners.
Aardbevingen en vulkanische uitbarstingen, hoewel op zich
zelf staande verschijnselen, danken, zooals wij boven hebben ge
zien, hun ontstaan dikwijls aan dezelfde geweldige massa-ver-
plaatsingen, die de bergen opwaarts doen rijzen, doch staan ook
in nauw verband met de epirogenetische bewegingen der schors.
Tengevolge van de veranderlijkheid der ligging van de om-
wentelingsas ten opzichte van het lichaam der afgeplatte aard-
spheroïde, verwekt de enorme ringberg van ongeveer 21 K.M.
hoogte, welke zich langs den aequator heeft gevormd, bij zijne
pogingen om zich voordurend loodrecht te plaatsen ten opzichte
van de omwentelingsas geweldige spanningen in het lichaam der
aarde; het aangrenzende schollengebied wordt daarbij her- en
derwaarts gedrongen en ook elders pogen de aldus in het leven
geroepen spanningen zich door massa-verplaatsingen te vereffenen.
Er moet dus noodwendig een zekere wisselwerking bestaan
tusschen de verschijnselen, die zoowel de ligging van de pool als
het meer of minder voorkomen van aardbevingen beheerschen;
poolverandering leidt tot spanningen en massa-verplaatsingen, welke
zich als aardbevingen kunnen openbaren en de daarbij optredende
massa-verplaatsing kan weder verandering van de ligging van
de pool tengevolge hebben.
Beide verschijnselen worden hoogstwaarschijnlijk weer ten deele
door luc ht druk verschil len beheerscht, daar bij elke stijging van
den barometer van slechts 1 m.m. de aardschors met 13,6 Millioen
K.G. per K.M2. meer wordt belast. De op oude barometers voor-
Ovidius Metamorphoseon XV
«Est prope Pittheam tumulus Troezena sine ullis
«Arduus arboribus
