Ook hier is de helling vrij steil, zoodat de «isobathe» van 10 vademen op vrij korten afstand is gelegen van de hier nog al regelmatig verloopende lijn van 20 vademen diepte, alleen maakt de eerste eene nog al belangrijke uitbuiging Westwaarts tegen het stroomdal van de Theems. De richtiug der «Falls» zoowel als die der «Vlaamsche Banken» staat tengevolge van den invloed der stroomingen dwars op de verzonken plooien der aardschors, waarover de Noordzee golft; de «palaeozxüsche» opplooiingen van het Armoricaansche gebergte liepen van Dungeness over Boulogne naar Valen ciennes, waar zij aanslooten aan de Noord-Oostwaarts gerichte Variscische plooien, terwijl de latere «Mesozoïsche» en «Tertiaire» (Saxonische) plooiingszadels Noord-Westwaarts waren gericht. Deze laatste tengevolge van de epirogenetische inzinking van het Noordzeebekken diep onder onzen bodem verzenken plooiings zadels zijn voor ons van groote beteekenis, daar bij hunne vorming als eene «koude» eruptiefmassa het steenzout der «Zechsteen- formatie» in machtige horsten naar boven werd geperst, tot dicht onder het oppervlak der aarde, wellicht meestal op de kruispunten der oudere variscische- en der jongere Saxonische plooien. Van deze «Zoutlijnen» kent men in Duitschland: de Noord- Oostelijke Elbe-Havel lijn», loopende van Lübtheen tot Sperenberg; de nog al lange «Zuid-Westelijke Elbe lijn» loopende van Helgoland langs Harburg en Lüneburg tot Salzwedel; de sterk sprekende «Allertal lijn» loopende van Bremen naar den Flechtinger Höhenzug en eindelijk de «Steinhuder Meer lijn» van Brokeloh naar Bentherbergen; al deze lijnen loopen in N.W.-Z.O, richting en zijn blijkbaar de zadelassen der aldus gerichte latere plooiingen. In ons land zijn vooral twee dergelijke assen duidelijk aan wezig, n.l. die van het Teutoburgerwoud en van Winterswijk; geen dezer opplooiingen is echter tegenwoordig bovengronds als een heuvelrug zichtbaar. De «Tentoburgerwoudlijn» loopt ongeveer langs Hoogeveen, Heeren veen en lexel in de richting van de Cleveland-Hills in Engeland en de «Winterswijklijn» over Zutphen, Apeldoorn en Amsterdam naar de opplooiingen van Wharfe-Market Weighton in York Shire. 172 Mr. W. A. J. M. van Waterschoot van der Gracht, Jaarverslag der Rijksop sporing van Delfstoffen, 1910, pag. 96, etc

Digitale Tijdschriftenarchief Stichting De Hollandse Cirkel en Geo Informatie Nederland

Tijdschrift voor Kadaster en Landmeetkunde (KenL) | 1914 | | pagina 182