174
belangrijk groote massaverplaatsingen ten gevolge hebben; zoo
ontstonden de machtige losslagen van China en ook die van
het Rijngebied onder den invloed der winden in een tijd, dat
ter plaatse een steppenklimaat heerschte. Ook nog in onzen tijd
komen deze aeolische stofverplaatsïngen voor en af en aan
wordt op hoogere breedten een vrij groote hoeveelheid stof neer
geslagen, afkomstig uit de Sahara, zooals dat bijv. plaats had
bij den stofregen van 22/23 Februari 1903. Ook ons land kreeg
toen zijn aandeel van dit stof, dat door den regen neergeslagen,
alles met een geelbruin laagje bedekte. Een andere oorzaak,
welke veranderingen kan brengen in de traagheidsmomenten der
aarde, kan nog worden gevonden in de hoeveelheid kosmische
stof, die onophoudelijk neerslaat uit de interplanetaire ruimten op
onze haar doorijlende planeet. Niet alleen zal deze voortdurende
meteorietenval ietwat hoewel zeer weinig van invloed
kunnen zijn op de ligging van de pool, doch ook de omwentelings
snelheid zal er eenigszins door worden vertraagd, wat in hoofd
zaak echter weder wordt gecompenseerd door de voortdurende
contractie van de kritische kern.
Ofschoon geene vermeerdering van den duur van den «sterre-
dag» kan worden geconstateerd, schijnt de seculaire versnelling
van de beweging van de Maan er echter op te wijzen, dat deze
wel degelijk bestaat.
Vele zijn dus de oorzaken, die de bewegingen van de pool
kunnen beïnvloeden, doch de meeste zullen haar slechts op vrij
onbeduidende wijze kunnen doen schommelen.
«Bronnen» waaruit werd geput en «werken» waarnaar voor
verdere bijzonderheden kan worden verwezen:
F. Tisserand, Traité de Mécanique Celeste, Tom. II.
Astronomische Nachrichten van 18901913.
Dr. J. W. J. A. Stein. S. J. Beobachtungen zur Bestimmung
der Breiten-Variation in Leiden, 18991900.
Annuaire Astronomique et Météorologique 18901914.
Dr. J. J. A. Muller. Het tegenwoordige standpunt der
Geodesie.
Dr. W. Jordan. Handbuch der Vermessungskunde.
E. C. Abendanon. Uie Grossfalten der Erdrinde.
