239
en de hoopen los materiaal, waaronder groote brokken tufsteen
van vroegere uitbarstingen afkomstig, dat een groote omweg
van 3 dagmarschen moet worden gemaakt, om van het eene
naar het andere punt te komen. Dicht bij den triangulatiepijler
op den Bawah Kraëng ligt nu de heilige plek, werwaarts
alle vermoeienissen van de reis en de guurheid van het weer op
den hoogen top trotseerende de omwonende bevolking trekt,
om hare offers te plengen bij den heiligen steen. Bij het uit
breken van den laatsten Boni-oorlog liet ook de vorst van Gowa
een «karbouw» daar offeren in de heilige overtuiging, dat de
groote geesten hem zegevierend uitden strijd met de «Compenie»
zouden voeren, 't Heeft echter niet zoo mogen zijn.
Op den top van den Bawa Kraëng valt bijna voortdurend
een fijne motregen, waarvan de hoeveelheid moeielijk is te con-
stateeren.
Groot blijkt ook hier de beteekenis der bergen te zijn ten op
zichte van de klimatologische verhoudingen; de hoofdwaterscheiding
loopt hier ongeveer van Zuid naar Noord en terwijl nu West
waarts het landschap in den Zonneschijn baadt, is het Oostwaarts
dikwijls overdekt met eene dikke, grauwe wolkenmassa. Gedurende
een verblijf van meer dan 2 maanden op den Bawah Kraëng.
gedurende de maanden Mei, Juni en Juli 1913 ten behoeve van
de hoekmetingen op het punt S 1, konden dan ook geene vol
doende resultaten door het personeel van den Topographischen Dienst
worden verkregen, zoodat besloten moest worden om het station
tijdelijk te verlaten en de metingen op een gunstiger tijdstip te
hervatten; dit gebeurde dan ook in de maand November, toen
de metingen voorspoedig konden worden beëindigd. 2)
Ofschoon dus de vulkanen als het ware de ex ha lat i es-
organen van het lichaam der aarde op vreeselijke wijze voort
durend het leven en den eigendom der omwonenden kunnen
bedreigen, blijken zij echter tevens de voortbrengers te zijn van den
zegenrijken bodem, waarop zoo menige «cultuur» hare schoonste
triomphen viert ten bate van welvaart en beschaving.
T. Polêe.
P. Th. Santé, De piek van Bonthain in het Jaarverslag van den Topogra-
phischen Dienst in Nederlandsch Indië van 1913, pag. 171, etc.
2) Jaarverslag van den Topographischen Dienst in Nederlandsch-Indië over 1913,
pag. 20.
