36
bewijzen gebruikten de Romeinen ook veelvuldig als bouwsteen de
duurzame «bazalt-lava» en verdere eruptieve gesteenten der ter
tiaire vulkanen van Andernach en omgeving en ook onze oudste
nog voorhanden kerken, doch vooral vele torens, zijn uit dit
materiaal geheel of ten deele Vervaardigd daarnaast werd ge
bruikt het «trachyt» van den Drachenfels, zooals de bij de rume
op het Valkhof liggende kolommen ook thans nog getuigen,
terwijl verder verschillende kalk- en zandsteenen, zoowel in- als
uitwendig bij den kerkbouw veel toepassing vonden.
Gedurende de eerste eeuwen van hun bestaan hadden deze
duurzame gebouwen dus weinig «onderhoud» noodig, doch lang
zaam aan werd dat anders en reeds lang vóór de «Munstersche
Vrede» werden de steeds stijgende kosten van onderhoud, voor
vele kerkelijke gemeenten een steeds drukkender last, wat we
der leidde tot verwaarloozing van de kerkgebouwen, doch voor
al van de torens.
Na de «Vrede van Munster» werd in de Geldersche ambten
ongeveer de latere burgerlijke gemeenten het burgerlijke be
stuur vertegenwoordigd door de «ambtsjonkers» deze hadden
dus ook het beheer over de kerkelijke goederen en d,t bleef
aldus tot op de vestiging van de Bataafsche Republiek, wier
Nationale Vergadering van 5 Augustus 1796 een decreet uit
gevaardigde, waarbij «Kerk» en «Staat» weder van elkander wer
den gescheiden.
Ten behoeve van het beheer der kerkelijke goederen werden
door de ambtsjonkers «Kerkmeesters» aangesteld, die aan hen
rekening en verantwoording hadden te doen; slechts over kleine
bedragen mochten deze Kerkmeesters zelfstandig beschikken,
doch voor grootere uitgaven was steeds een bevelschrift der
jonkeren noodig. Moesten aan de kerk of aan de «weem» har
stellingen worden verricht, dan had de desbetreffende kerk
meester daarbij het toezicht te houden, hoewel dit vroeger ook
wel eens aan den predikant werd opgedragen.
Reeds spoedig bleek, dat de inkomsten van sommige kerken
bij lange na niet voldoende waren om in de behoeften tevoor
zien en het «te kort» werd dan uit de kas van het ambt, he
desbetreffende «kerspel» of ook wel uit die van ar -en» o
«Dorpspolders» gedekt.
Zoo bleek, dat de uitgavee betreffende de 4 kerken m het
