Wanneer twee magneetnaalden zoodanig worden vereenigd,
dat de ongelijknamige polen zich boven elkander bevinden
(:astatisch>-naaldenpaar), dan wordt de richtkracht der
aarde daardoor als het ware geneutraliseerd en ook de ge
ringste storingen zijn voldoende om een dergelijk naaldenpaar
uit zijn stand te doen wijken; hetzelfde kan worden bereikt,
door eene magneetnaald in het vlak van den magnetischen
meridiaan met de gelijknamige pool eener magneetstaaf
te naderen.
De tegenwoordigheid van magnetische massa's in de nabij
heid eener magneetnaald, kan dus onder sommige omstandig
heden, zelfs ook nog op betrekkelijk grooten afstand, hare
richtkracht voor een groot deel neutraliseeren, waardoor bijv.
scheepskom passen plotseling en voorbijgaand zoogenaamd
«wild» worden en de «Poolrichting» niet meer aangeven.
Hierdoor kan tot zekere hoogte de gevoeligheid der mag
netische instrumenten op sommige stations ten opzichte van
«Seismische» storingen worden verklaard, doch minder ge
makkelijk laat zich het feit verklaren, dat de stoomer «la Provence»
den 17 April 1907 op 42°2o'40' Noorder-Breedte en 530550
Wester-Lengte plotseling geen «koers» meer kon sturen, ten
gevolge van het «wildworden» der kompassen.
In Japan, waar aardbevingen zoo menigvuldig voorkomen,
worden deze zeer dikwijls door magnetische storingen voor
afgegaan en dat niet alleen «uren», doch somstijds zelfs reeds
«dagen» te voren en de hoop is niet buitengesloten, dat hierin
wellicht een middel zal kunnen worden gevonden, om voor deze
in hunne gevolgen maar al te vaak zoo verschrikkelijke seis
mische verschijnselen zóó tijdig te kunnen waarschuwen, dat
althans het verlies van menschenlevens kan worden voorkomen.
Grootsch en tot nog toe in hun wezen ondoorgrondelijk
zijn de verschijnselen van het «magnetisme»; luisterend zoowel
IOO
Uit formule (8) zie pag. 53 hierboven volgt, dat de naalden van kom
passen en boussoles bij liet naderen van de magnetische polen, tengevolge van het
afnemen der horizontale intensiteit, hoe langer hoe hcwegelijker moeten worden en
eindelijk hare richtkracht geheel verliezenzoodat zij het «Noorden» niet meer aan
kunnen geven; de hranschen spreken dan van eene <(.aiguille affoléede Duitschers
van verriickten de Nederlandsche zeelieden van het «wildworden» der kom passen.
