gewone «glas»lenzen in hooge mate geabsorbeerd en kunnen
dus in het gewone microscoop niet tot de beeldvorming bijdragen,
doch deze stralen worden doorgelaten door «kwarts» [bergkristal),
dat in zijn gekristalliseerden vorm echter weder geen dienst
kan doen als grondstof voor lenzen, omdat het dubbel brekend is.
In den laatsten tijd is men er echter in geslaagd om het
«kristallijne»kwarts door smelting fabriekmatig om te zetten in
eene amorpheglasachtige modificatie* waarvan lenzen
kunnen worden vervaardigd, die slechts enkele breking vertoonen
en tevens de ultra violette stralen doorlaten. Door de firma
Zeiss te Jena zijn uit deze «glasachtige» modificatie van
kwarts objectief-systemen vervaardigd, welke gecorrigeerd zijn
voor de golflengte 0,275 en die dus tweemaal zoo klein is als
de gemiddelde golflengte van het gewone licht, welke ongeveer
°>550 fJ- bedraagt; daar de ultra violette stralen echter on
zichtbaar zijn is directe waarneming met een dergelijk microscop
weder uitgesloten en moet de photographische plaat dus te hulp
worden genomen.
Met het gewone microscoop kan echter ook reeds veel worden
bereikt, wanneer met behulp van daarvoor geconstrueerde apparaten
een sterk geconcentreerden lichtbundel door de onder het micros
coop te onderzoeken vloeistoffen wordt geleid, waarvan de deeltjes
dan wanneer de verlichting slechts sterk genoeg is als
buigingsschijfjes zichtbaar worden tegen donkeren achtergrond,
evenals dat met de kleine sterren in den verrekijker het geval is.
Het prachtige apparaat door de firma «Zeiss» voor dit «ultra»-
microscopisch onderzoek vervaardigd, laat toe om de diepte
van den sterk geconcentreerden lichtbundel tot op 1,5 a 3 p en
de breedte tot op 4 a 6 (j, te verkleinen en in een dergelijk
sterk verlicht microscopisch veldje, wordt ons nu ook menige
bizonderheid omtrent de uiterst kleine deeltjes der Colloïdale
oplossingen geopenbaard, welke dan als een zwerm in het zon
licht dansende vliegen in voortdurende en zeer levendige
beweging blijken te verkeeren.
127
Zie de verhandeling: «Kwarts in mededinging met Invar» in Tijdschrift voor
K, en L. XXX (1914) bladz, 261, etc.