47 De spheer waarbinnen eene magneetstaaf hare werking doet gevoelen noemen wij het «magnetische veld» van dien magneet; de «kracht» der magnetische werking is het grootst bij de polen van de magneetstaaf, doch heeft in elk punt van het mag netisch veld» eene bepaalde waarde of intensiteit en werkt daar in eene bepaalde richting n.l. die der magnetische «kracht lijnen». Deze «krachtlijnen» loopen in het lichaam van de magneetstaaf van pool tot pool, om dan daarbuiten hun weg in steeds grooter wordende bogen in omgekeerde richting van pool tot pool te vervolgen; de krachtlijnen liggen dus het dichtst bij elkander aan de polen en daar is dus ook de «intensiteit» het grootst van het «magnetisch veld», terwijl zij zich hoe langer hoe meer van elkander verwijderen tegen den aequato- rialen gordel» der magneetstaaf. In dezen «gordel» is dus de «intensiteit» het «zwakst» en tevens loopen de krachtlijnen aldaar ongeveer parallel met elkander en met de as van den magneet, zoodat eene daar geplaatste «naald» bij haar streven om zich parallel met de krachtlijnen te plaatsen, zich tevens even- wijdig stelt met de as der magneetstaaf. Een «magnetisch veld» waarin de krachtlijnen evenwijdig loopen en waar dus de «intensiteit» overal even groot is, noemen we een «eenvormig» of «homogeen» veld. De aarde in hare baan rondgevoerd om de zon, blijft daarbij als het ware gedompeld in een magnetisch veld, bij wijlen op hevige wijze gestoord door den overheerschenden invloed van de laatste en de wijzigingen in dit veld als gevolg van de geweldige beroeringen, die de verschillende lagen der zon voortdurend van vorm doen veranderen, planten zich in een 40 a 50 tal uren, dus met eene snelheid van 900 a 1000 K.M. per secunde voort naar de aarde, zoodat eene storing van het magnetische veld der aarde dus optreedt een 40 a 50 tal uren nadat eene deze storing veroorzakende «Vlekkengroep» den naar de aarde gekeerden meridiaan van de zon is gepasseerd. Het bedrag der storingen van de aardmagnetische elementen kan daarbij tot groote bedragen klimmen en voor de «declinatie» zelfs eene waarde van meerdere «graden» bereiken, terwijl de daarbij optredende «tellurische» stroomen het telegraphisch Tellus aarde.

Digitale Tijdschriftenarchief Stichting De Hollandse Cirkel en Geo Informatie Nederland

Tijdschrift voor Kadaster en Landmeetkunde (KenL) | 1915 | | pagina 49