Zee-kust het geval is, dan kan inderdaad bij betrokken en nevelig weer waarbij aan geene astronomische breedtebepaling kan worden gedacht de vrij regelmatige verandering der «inclinatie»-naald een welkom hulpmiddel bieden; deze methode is daarom des te merkwaardiger omdat zij de eenigc is, waarbij men geheel onafhankelijk blijft van eenige tijdsbepaling aan boord. De studie der «intensiteit» is van nog veel jongeren datum Borda stelde in 1776 voor om door middel van de schomme lingen der <iincli?iatie»-naald de verhouding te meten tusschen de sterkte van het magnetische veld op verschillende plaatsen, doch dit leidde oorspronkelijk tot geen resultaat; tijdens de expeditie van La Perouse werd tusschen 17851787 echter vastgesteld door waarnemingen te Teneriffe en te Macao, dat de intensi teit in de tropen geringer is en dus toeneemt met de «breedte». Alexander von Humboldt aan wien zooveel ook op dit gebied is te danken maakte gebruik van de slingeringen der horizontale naald, wat betere uitkomsten geeft, terwijl dan verder met behulp van de waargenomen «inclinatie» de «totale» intensiteit kon worden berekend. Gedurende langen tijd werd bij de bepaling van de grootte der intensiteit als «eenheid» gebruikt de waarde, door von Humboldt in 1802 gevonden ter plaatse waar de magnetische aequator of de «acline» de Peruaansche Andes keten snijdt op 7°2' Zuider Breedte en 8i°8' Wester Lengte tusschen Micui- pampa en Caxamarca. In deze waarde als «eenheid» uitgedrukt bedraagt de intensi teit te Parijs 1,348 en te Londen 1,372; de zwakste inten siteit (0,706) werd door Erman gevonden in het boven reeds genoemde gebied van geringere intensiteit in den Atlan- tischen Oceaan ten Oosten van de Braziliaansche provincie Espiritu Santo, terwijl de grootste (2,124) werd waargenomen door Sir James Ross in den boven reeds genoemden sterkeren Zuidelijken «focus» van grootere intensiteit op 77°47' Zuider Breedte en 175V Wester-Lengte. De verhouding tusschen de kleinste en de grootste waargenomen intensiteit is dus ongeveer als I 3. Thans wordt de waarde der intensiteit in den regel uitgedrukt in eenheden van het absolute «.Centimeter-Gram-Seconde» (C.G.S)- maatsysteem. 7i

Digitale Tijdschriftenarchief Stichting De Hollandse Cirkel en Geo Informatie Nederland

Tijdschrift voor Kadaster en Landmeetkunde (KenL) | 1915 | | pagina 73