waarin deze anamorphose mogelijk is, maar bijna alle, die prak
tische waarde hebben, vallen er onder. De mogelijkheid der voor
stelling door 3 stellen rechte lijnen opent een nieuw verschiet.
Er bestaat een nauw verband tusschen de eigenschap, dat 3 lijnen
door één punt gaan, en die, dat 3 punten op één lijn liggen.
Door ander soort coördinaten aan te nemen (tangentieele) kan men
elke figuur van 3 samenloopende lijnen »vertalen« in een figuur
van 3 punten op één rechte gelegen. Dan worden de nomo-
grammen van Lalanne en Massau inplaats van verwarrende
stellen rechte lijnen, 3 reeksen punten en met een transparant
waarop een lijn getrokken is beoordeelt men welke punten x, y
en z bij elkaar behooren. Het is de groote verdienste van M.
d'Ocagne (1884) op deze laatste vorm de aandacht te hebben'ge-
vestigd en aan de constuctie in het algemeen theoretische studiën
te hebben gewijd. Men moet hierboven het woord vertalenniet
zoo opvatten, dat er eerst een lijnen-nomogram noodig zou zijn
om een punten-nomogram'te construeeren integendeel elke reeks
punten kan in den regel op zich zelf worden geteekendvaak is
het mogelijk een rechtlijnige schaal te gebruiken.
Behalve de eenvoudiger, duidelijker voorstelling der punten-
nomogrammen hebben zij nog andere belangrijke voordeelen.
Men is niet meer gebonden aan 3 veranderlijken, men kan be
trekkingen voorstellen met veel meer variabelen. Verder laat geen
enkele andere methode de splitsing in onderdeelen zoo goed toe,
waardoor voorstelling op grooter schaal, dus met grooter nauw
keurigheid mogelijk wordt.
Volledighéidshalve vermelden wij hierbij nog de hexagonale
nomogrammen volgens Lallemand (1886).
IV. Rekenlinialen. De inrichting en het gebruik zijn vroeger
in dit tijdschrift uitvoerig beschreven. Zij geven van het resultaat
maar enkele cijfers nauwkeurig.
V. Slecht zijdelings houden met het onderwerp verband, zoodat
wij ze alleen hier even vermelden
a de integratoren, waaronder de planimeters,
b de graphische oplossing van vraagstukken, welke methode
vooral nuttig kan zijn bij de punt-vereffening.
Wordt door de kadastrale dienst voldoende partij getrokken
25
