beschikbaarstelling, zonder tijdverlies, van kleine bedragen tegen
lage rente en geringe kosten, wisselend met de seizoenen. In
het voorjaar hebben zij bedrijfskapitaal noodig voor aanschaffing
van kunstmest, werktuigen, zaaizaad, vee, voor arbeidsloonen enz.
in het najaar na verkoop van' den oogst kunnen zij aflossen.
Die kleine eigenaars wenden zich thans tot het coöperatief
crediet van boerenleenbanken. Het moest echter niet noodig
zijn dat een eigenaar, die een voldoend zakelijk onderpand kan
geven, zijn toevlucht moet nemen tot het persoonlijk crediet met
wederzijdsche borgstellingen en de nadeelen, daaraan verbonden,
in den koop moet nemen.
Doch het is er verre van af, dat ons grondcrediet in staat zou
zijn in dergelijke behoeften te voorzien en dit is een gevolg in
de eerste plaats van de rechtsbeginselen, welke onze boekhouding
op den grond beheerschen, doch in de tweede plaats, zij het in
mindere mate, van de inrichting der boekhouding op den grond,
zooals bleek uit de vergelijking met Frankrijk.
De gebrekkige kadastrale grondslag dier boekhouding mag
echter geenszins een voldoend motief geacht worden voor een
stap achterwaarts zooals de Staatscommissie in 1899 voorstelde,
een stap die een noodlottigen invloed zou hebben op het grond
crediet en ons terug zou voeren naar het lagere peil, waarover
de ontevredenheid in Frankrijk algemeen is. In dat land is men
naijverig op de economische voordeelen door ons verkregen met
de vereeniging van hypotheken en kadaster.
Uit deze geschiedenis blijkt opnieuw, hoe verkeerd en zelfs
hoe gevaarlijk het is, bij het ontwerpen eener hervorming van
ons burgerlijk recht alleen af te gaan op adviezen van juristen,
eminent op hun gebied, doch die juist daarom eenzijdig, meer
rekening houden met strenge rechtsbeginselen dan met maat
schappelijke behoeften.
Doch even eenzijdig zou het zijn als wij te uitsluitend rekening
houdend met de eischen der techniek, geen voldoende aandacht
schonken aan de goed gemotiveerde bezwaren der juristen, waar
de gelegenheid zich daartoe aanbiedt. En dit is het geval bij
vernieuwing van het kadaster.
Wij kunnen daarbij zorgen voor een zoodanigen grondslag
voor de boekhouding op den grond, dat de aangevoerde bezwaren
wegvallen door eene behoorlijke omschrijving van het object
134
