eenig noodzakelijke. Men kan zich voorstellen, wanneer een functie
van den vorm:
f[ {X) 03 (Z) -j- f2(Y) \p3 Z-{- f3 (Z) o (i 8)
gegeven is, dat fx [X) en f2 Yals nieuwe onbekenden worden
aangenomen.
De functie gaat dan ten aanzien van die nieuwe onbekenden
in den eersten vorm (17) over. Men construeert dus f, Xen f2 (Y)
langs de x en y as inplaats van vroeger X en Y. Zonder meer
zou men zich echter niet dat voordeel verschaffen, dat een dergelijk
nomogram kan opleveren. Een kleine kunstgreep in de constructie
vergemakkelijkt het gebruik. In het geval van vergelijking (17)
worden van het oneindig aantal x- enjy-lijnen alleen die getrokken,
welke overeenkomen met ronde waarden van X en Y. De overige
waarden worden door interpolatie op het oog, tusschen die ronde
waarden in, bepaald. In het geval van verg. (18) interesseeren
ons niet de waarden fx (X) en f2(Ymaar wel de daarmede over-
eenkomende X en Y. Het ligt dus voor de hand in het nomo
gram niet die x- en jy-lijnen te trekken welke overeenkomen met
ronde waarden van fx (X) en f2 {Y) maar direct de en jy-lijnen,
correspondeerende met ronde waarden van X en Y zelf. Deze
lijnen zullen dan geen regelmatig net meer vormen, maar het
gebruik lijdt door deze kunstgreep niet, mits de x- en jy-lijnen
zoo dicht bij elkander worden getrokken, dat interpolatie op het
oog mogelijk blijft.
Het is Lalanne geweest, die het eerst op deze anamorphose,
zooals hij dit noemde, heeft opmerkzaam gemaakt (1846).
Toch is door de bedoelde anamorphose de mogelijkheid van
een constructie van een nomogram door rechte lijnen, niet uitgeput.
Immers tot nog toe is aangenomen, dat de x- en jy-lijnen even
wijdig zouden loopen aan de assen. Ook deze voorwaarde beperkt
de mogelijkheid der voorstelling door rechte lijnen.
Laat ons aannemen, dat- een nomogram verlangd wordt
van f(X. YZ.) o.
Kunnen wij deze functie vervangen door het volgende drietal:
x 0i {X) JV 0i (X) f\ Xo
x (p2 (Y) y \p2 (Y) f2 (1 o (19)
x 03 {X) 03 (Z) -|- f3 (Z) o,
waarvan iedere functie eene rechte lijn voorstelt, dan zal men het
24
