ROLAND BARON VON EÖTVÖS.
IN MEMORIAM.
Het reeds zoo zwaar beproefde Hongarije werd den 8 April
1919 gevoelig getroffen door het verscheiden, na een langdurig
lijden, van een zijner grootste zonen, den physicus Roland
baron von Eötvös.
Geboren den 27 Juli 1848 te Budapest, studeerde Eötvös
aanvankelijk in de Natuurwetenschappen aan de Universiteit zijner
vaderstad; later volgde hij de colleges te Heidelberg van Buns en,
Helmholtz en Kirchhoff.
In 1875 werd hij benoemd tot Hoogleeraar te Budapest en in
1894 was hij gedurende enkele maanden zelfs Minister van Onder
wijs in het Hongaarsche Kabinet.
Eötvös diende de wetenschap met groote toewijding. Aan
hem danken wij de Eötvös'sche wet betreffende het verband tusschen
het moleculair gewicht en de oppervlaktespanning van vloeistoffen.1)
Vooral de geodetische wetenschap heeft echter veel aan Eötvös
te danken. De «torsiebalans» van Coulomb werd door hem
omgebouwd tot de «Eötvös'sche Drehwage» en daarmede schiep
hij een meetinstrument van groote beteekenis voor de «Inter
nationale Aardmeting», ten behoeve van de bepaling van den
mathematischen vorm der aarde, volgens het verloop der zwaarte
krachtsveranderingen in grootte en richting langs haar oppervlak.
In de Hongaarsche Laagvlakte ten Oosten van Ar ad leverde
hij het practische bewijs voor de juistheid zijner methoden, door
met zijne «Drehwage» een groot aantal metingen uit te voeren,
waarbij de waarnemingsplaatsen slechts ongeveer 2 K.M. van
elkander waren verwijderd. Mededeelingen hierover deed hij
R. Schumann in «Deutsch-Ósterreichische Zeitschr. f. Vermessungswesen,
1919, Heft 2/3.
