Ook onze huidige wetgeving huldigt het groote beginsel, dat
rechten eindigen, waar hunne toepassing tot misbruik zou leiden.
(Zie bijv. B. W. art. 677, 699, 715, etc.). Alle recht en dus ook
dat van den grondeigendom moet in redelijkheid worden uitge
oefend; krachtens dit hooge beginsel heeft dan ook niemand de
schreeuwende onbillijkheden te verduren, welke een buurman uit
louter plaagzucht binnen de naar hij meende veilige be
scherming van zijne verticale grensvlakken mocht willen plegen.
Dat zag de Procureur-Generaal verkeerd in aldus Prof.
Suyling toen hij in de bekende Leeuwarder zaak (1891)
voorstelde om een schutting te laten staan, welke door een buur
man uit louter plagerij was opgericht. Ook buiten onze lands
grenzen geldt deze regel en zoo beval o.a. het Hof te Palermo
in 1890 de wegruiming van een muur, door den eigenaar op
eigen grond enkel geplaatst om den buurman te hinderen.1)
Binnen de verticale grensvlakken van den grondeigendom
heeft alleen de eigenaar het beschikkingsrecht; art. 702 B. W.
zegt dan ook uitdrukkelijk: «Alle gebouwen, schoorsteenen, muren,
heiningen of andere scheidingen, welke, hetzij door ouderdom,
hetzij uit anderen hoofde dreigen in te storten, en die het
naburige erf in gevaar brengen, of over het zelve heen hangen,
moeten afgebroken, opgebouwd of hersteld worden op de eerste
aanmaning van den eigenaar des naburigen erfs.»
Bij woordelijke interpretatie en strenge toepassing van dit wets
artikel zou inderdaad in onze oude stadswijken al heel weinig
overeind blijven staan; de wet toch stelt uitdrukkelijk naast elkander
het in gevaar brengen van het naburige erf en het daarover
heen hangen zooals Prof. Schol ten in N°. 255 1 van het Weekbl.
v. Pr. N. R. door vergelijking met de desbetreffende bepalingen
van vroegere wetsontwerpen aantoont. In beide gevallen kan dus
afbraak worden gevorderd, wat weder tot schromelijke onbillijk
heid zou leiden; vaak zal het voorkomen, dat muren na verloop
van tijd ietwat uit het lood gaan hangen en daardoor de verti
cale begrenzing van den grondeigendom doorsnijden; vaak ook
komt het voor, dat nieuwe muren -- al is het dan ook wellicht
slechts enkele centimeters over de eigendomsgrensworden
8
Themis, 1916, blz. 349.
