zelfs een meervoudig bezoek van controleur en landmeter met
eene omslachtige behandeling door dezen laatste noodig maakte;
die bovendien zeer nadeelig was voor de kadastrale techniek en
gevaarlijk voor het publiek, en die ten slotte het geheele hypo
thecaire stelsel nog in de war stuurde, onvermijdelijk moeten
herzien.
Nu kon men om te beginnen trachten te bezuinigen, door
eenvoudig de veranderingen tot zeker bedrag voor de belasting
te verwaarloozen. Men stelle zich daar echter niet te veel van
voor. Immers, al blijft eene verandering beneden de grens, dan
is in het algemeen toch nog het bezoek van den controleur noodig,
om zich daarvan eerst te overtuigen. Bovendien kan hét vrije
bedrag niet zoo hoog worden gesteld. Vooreerst, omdat de schat
kist daarmee voorgoed afstand zou doen van eene in totaal nog
belangrijke som, waarvan anders misschien en bij zuiniger be
handeling zeer zeker nog een aardige bate kon overschieten,
en tevens uit een oogpunt van billijkheid. Bij eene zelfs bescheiden
grens kan namelijk onmogelijk worden voorkomen daartoe zijn
zoo noodig voorbeelden te over dat gelijke perceelen bijvoor
beeld een verschillenden aanslag krijgen of in het algemeen,
dat eene in totaal gelijke verwerkte som in het eene geval wel,
in het andére friet wordt geschat. Hetgeen bij het sterk ont
wikkelde rechtsgevoel van "ons volk aanleiding geeft tot allerlei
onaangenaamheid en ergenis. Het vrije bedrag kan dan ook mede
hierom slechts tamelijk laag worden gesteld. De hooge bouw
kosten maken dan echter, dat maar weinig veranderingen daar
beneden kunnen blijven en zoo zullen dus verreweg de meeste
gevallen van thans voortaan evengoed voor de belasting in aan
merking blijven komen.
Deze beperking alleen kan alzoo niet veel geven. Bovendien
is men dan nog de andere nadeelen niet kwijt. Daarnaast blijft
dus eene verdere hervorming noodig, die de onkosten in het
algemeen vermindert en de genoemde nadeelen zooveel mogelijk
opheft.
Eene zoodanige hervorming zal voorts de eigenschap moeten
bezitten, dat zij kan worden toegepast zoowel in het bestaande
kadaster als in de gemeenten, welke van nil af zullen worden
hermeten. In het eerste vooral, omdat anders de geheele ver
betering nog lange jaren grootendeels denkbeeldig zijn zou; in
I 12
