het zwakke punt. Het doet m.i. weinig ter zake of men ruilverkaveling
bij onteigening wil indeelen of niet, hoofdzaak is, dat het ruilverkavelings-
recht zelfstandig naar eigen behoefte wordt uitgewerkt. Dat heeft de
Commissie ontginning, door voorop te stellen een ontwerp te leveren, dat
bij de tijdgenooten genade zou vinden, door voorop te stellen, dat geen
nieuwe rechtsbeginselen zouden mogen worden ingevoerd, niet kunnen
bereiken.
In het ontwerp zijn daardoor de typische eigenschappen van de ruil
verkaveling niet tot hun recht gekomen.
Wij vinden daar ontwikkeld een systeem van volledige schadeloosstelling,
terwijl de ruilverkaveling verlangt: evenredige schadeloosstelling. Wij vinden
in het ontwerp de verkrijging van den eigendom vrij van alle lasten en
rechten uit handen der Commissie, terwijl het ruilverkavelingsrecht mee
brengt verschuiving van het grondgebied zonder dat aan de rechten der
partijen wordt geraakt.
De Fransche wetgever deelt de opvatting van hen, die in de ruilver
kaveling zien een overheidsregeling van den eigendom in het algemeen
belang. Het lichamelijk substraat van het recht, zooals Prof. Valckenier
Kips zich uitdrukt, „l'assiette" heet het in het Fransch, wordt verschoven,
het recht zelf met al zijn functiën en zijn volle inhoud blijft in stand.
Dit beginsel is ook voor ons land niet onbekend. Bij aanspoeling en
afslag, bij overstuiving van een duin, bij natuurlijke verandering in de
loop van een stroom, vindt het door uitdrukkelijke wetsbepaling toepas
sing. In het wetsontwerp op de grensregeling, voorgesteld door de Staats
commissie Registratie-1906 is het voor grensveranderingen door partijen
tot stand gebracht, aanvaard, zonder dat daartegen, voorzoover ik weet,
tot nu toe bezwaren zijn bijgebracht.
Dames en HeerenDe tijd, waarin wij thans leven is niet meer zoo
wars van het invoeren van nieuwe rechtsbeginselen, als die van 12 jaar
geleden. Als aan de aandrang van belanghebbenden in verschillende
deelen van het land gehoor wordt verleend, zal de wetgever in de Fransche
wet belangrijke gegevens vinden om het ontwerp der Commissie „Ont
ginning" in overeenstemming te brengen met de behoeften van onzen tijd.
[Hier volgen de gebruikelijke toespraken)
