matige vergrooting) doch verschillen tusschen het geviseerde- en
het verzekerde- in coördinaten bepaalde-punt worden daardoor
niet verminderd.
Dergelijke verschillen zijn reeds te duchten bij de tweederangs
secondaire punten der Rijksdriehóeksmeting, voor zoover deze
zijn bepaald door torenspitsen welker plaats nog niet is verzekerd
en vastgelegd, hoewel de insnijding uit omringende torens reeds
15 of meer jaren oud kan zijn. Voor opsporing en verbetering
dier verschillen is dan noodig hoekmeting op de naastbij gelegen
torens van de primaire driehoeksmeting en van de secondaire
van den tweeden rang. Dergelijke metingen moeten ook plaats
hebben als nieuwe Rijksdriehoekspunten opgenomen moeten worden.
Alsdan zal voor de meting een theodoliet van minstens 21 centi
meter aangewend moeten worden, de berekening in het bolopper-
vlak en overbrenging in het aangenomen stereografische projectievlak
moeten plaats hebben.
Zijn vizierfouten tot de onvermijdelijke teruggebracht, dan zullen
de reeds opgesomde en andere factoren van onnauwkeurigheid
toch afwijkingen in de waarnemingen der richtingen veroorzaken,
die bij aanwending van den afleesmicroscoop worden verdoezeld,
doch door de meerdere capaciteit van den trommelmicroscoop aan
den dag treden. Die afwijkingen zullen den nog niet gerouti-
neerden waarnemer wel eens leiden op een dwaalweg en hem
verleiden door herhaling der rondmeting te trachten een verschil
te verminderen dat niet in de meting is gelegen. Bij meerdere
routine zal juist de overvloedige nauwkeurigheid der aflezing het
middel worden de oorzaak van het verschil te leeren onderkennen
en, voor zoover zulks zonder veel moeite en kosten mogelijk is,
te temperen of weg 'te nemen.
Is voor de bereiking van de vooropgestelde nauwkeurigheid
de aanwending van trommelmicroscoop theodolieten noodig? Is
de afleesmicroscoop daartoe ontoereikend?
Zijn de afstanden der punten van Rijksdriehoeksmeting klein,
zooals in groote steden, waar meerdere kerktorens in en nabij de
kom, dikwijls op afstanden van minder dan één kilometer daarin
zijn opgenomen, en in dicht bevolkte streken waar de kerktorens
van dorpen en gehuchten gemiddeld slechts' enkele kilometers
Viiteen liggen, dan zal met den nonius of den afleesmicroscoop bij
11I
