kadastrale puntbepaling de middelbare fout in de coördinaten
gehouden worden binnen een paar centimeters. Dit is o. a. ge
bleken in de IJsselvallei onder Dieren, waar de torens ter weers
zijden der rivier slechts enkele kilometers uiteen liggen. Dit zal
ook het geval zijn in streken als Zuid-Limburg, waar de gemid
delde afstand der torens geen 2V2 K.M. bedraagt.
Doch dit zijn uitzonderingsgevallen. Regel is dat de gemid
delde afstand van een punt van de Rijksdriehoeksmeting tot de
omringende 5 of meer kilometers bedraagt en klimt tot bijna
10 kilometers.
De gemiddelde afstand van Apeldoorn tot de naastbij gelegen
punten bedraagt 8,8 kilometer. Op de Veluwe zijn die afstanden,
de torens van een stad of dorp voor één gerekend, gemiddeld
7,3 kilometer, in de provincie Utrecht 6 kilometer.
Ten behoeve der hermeting van Apeldoorn werden op 35
hoofdpunten der kadastrale driehoeksmeting de richtingen geme
ten, grootendeels met een theodoliet van Breithaupt van 17
centimeter randmiddellijn, door den mechanicus G. de Koningh
indertijd, ten behoeve der hermeting van Kootwijk, voorzien van
een centesimale randverdeeling (middelbare fout r 4") en
afleesmicroscopen. Op een zestal punten werd gemeten met
een 12 centimeter theodoliet van Hildebrand (r 5,7CC)-
De randen bij beide instrumenten zijn verdeeld in V5 graden,
de schaal in de microscopen in 20 deelen dus aflezing in minuten.
Met eene vergrooting van 50 verschijnt een schaaldeel in den
microscoop met eene schijnbare breedte, bij Breithaupt van 0,6,
bij Hildebrand van 0,4 millimeter, door schatting in vijfde deelen
verkrijgt men alzoo 2occ. Ervaren waarnemers met een scherp
oog brengen- hét bij goede belichting tot een schatting in tiende
deelen (ll2o milimeter) of iocc. Bij den Hildebrand kost dit
nog meer inspanning dan bij den Breithaupt, doch de uitkomsten
wijzen geen verschil van nauwkeurigheid aan.
In de viermalige rondmeting werden gemiddeld 6 richtingen
op gegeven punten opgenomen, waarvoor alzoo 96 aflezingen
moesten verricht worden.
Uit de stationsvereffening werd als middelbare fout per ver
effende richting berekend iocc, uit de puntenvereffening 1 icc,
waaruit kan worden afgeleid dat de metingen met zorg verricht
I 12
