144
(2) Ten aanzien van de hier bedoelde gronden heeft geen
vrijstelling van pachtsom noch van verponding plaats
Art. 18.
(1) Gronden volgens art. 9 niet uitgesloten, kunnen aan per
sonen, die aan art. 11 voldoen (handelt over «wie tot erfpachter
wordt toegelaten»), op aanvraag in erfpacht worden afgestaan
tot inrichting als kleine landgoederen of buitenverblijven, mits
betalende eene pachtsom, gelijk aan het hoogste bedrag dei-
landrente of der belasting die haar vervangt, met toepassing voorts
der artikelen 13 en 14 en onder de verdere voorwaarden door
den Gouverneur vast te stellen.
(2) Elk dezer perceelen mag vijftig bouws niet overschrijden.
Art. 18a. Ten behoeve van den kleinen land- en tuinbouw,
uit te oefenen door minvermogende Europeanen of met hen ge-
lijkgestelden, kunnen gronden volgens art. 9 niet uitgesloten,
naar bij ordonnantie vast te stellen regels voor zoover afwijkende
van art. 16, op aanvraag in erfpacht worden afgestaan.
De in Ned. Indië gevolgde grondpolitiek is in voornoemde
wets- en andere bepalingen voldoende aangegeven; hierop critiek
te geven zou mij te ver voeren van het doel, eene duidelijke
beschouwing te geven van den agrarischen toestand van den
bodem, zooals de feiten zich aan ons voordoen en die we hebben
te accepteeren. En toch zou zulks geen nuttelooze arbeid zijn,
omdat we nog zoover zijn van ideaaltoestanden, die we bij mo
derner grondpolitiek dicht zouden naderen, en waar Indië zich
zoo bij uitstek voor leent.
Hierboven is reeds medegedeeld, dat tot domein van den Staat
is te rekenen het geheele rechtstreeks bestuurde gebied van
Ned. Indië, voor zoover niet door anderen daarop het eigendoms
recht wordt bewezen.
Tot deze eigendomsperceelen behooren de perceelen kleiner dan
10 Bouws, als bedoeld in alinea 2 van art. 62 van het Regeerings-
reglement, door den Gouverneur-Generaal aan derden in eigendom
afgestaan, de perceelen Agrarisch-Eigendom ontstaan op den voet
van de bepalingen bij Kon. Besluit van 16 April 1872, N°. 29
(Ind. Stbl. 117), waarvan heel weinig gebruik is gemaakt, verder
de particuliere landerijen, waaronder verstaan worden uitgestrekte
terreinen, tijdens het bestaan der Oost-Indische Compagnie en
