53 waaruit a b onder een hoek y gezien wordt. Het snijpunt van dezen cirkel met een tweede dergelijke meetkundige plaats, b.v. den cirkel op a c als koorde en bevattende den hoek (3, guande dus door de punten a, c en f3, is het gevraagde punt p. Dit is de oplossing, die het meest voor de hand ligt. Men kan ook zeggen dat a, b en y met p op een cirkelomtrek moeten liggen, omdat <pay i8o° <pby, deze hoeken zijn immers beide gelijk aan den hoek, welken het planchet van den georiënteerden stand afwijkt; eveneens moeten c, a en (3 met p op een cirkel liggen omdat <paj3 <pC|3. De constructie dezer cirkels kan practisch het bezwaar opleveren, dat de middelpunten buiten de teekening vallen. De aangehaalde oplossing nu, zonder cirkelbogen, berust op inversie. Hieronder verstaat men een afbeeldings- of transformatie- methode, waarbij elk punt p eener figuur omgezet wordt in een ander punt p', zoodanig gelegen op de verbindigslijn van p met een vast punt a, dat voldaan wordt aan de betrekking apXap' ±k2. Het vaste punt a heet centrum of pool der inversie; de constante k2 heet macht der inversie, welke positief of negatief kan zijn, naar gelang ap en a p' gelijk of tegengesteld gericht zijn; p en p' heeten eikaars heeld. Worden nu alle punten van een cirkel met a x als middellijn omgezet (geïnverteerd) in hunne beeld punten t.o.v. a als pool en met eene macht, die wij hier negatief kiezen, dus k2, dan heeft men, indien x' het beeld van x voorstelt, a x X a x' k2 en voor een willekeurig punt y van dien cirkel, waarvan het beeld door y' wordt aangeduid. a 7 X a 7 k2. Dus axXax' arXar' a x a y' a y a x'. Hieruit volgt A a x y co A a y' x' en daar <X y recht is, is ook x' recht. Alle beelden y' hebben x' tot projectie op a x; doorloopt y den cirkel, dan doorloopt y' de rechte in x' loodrecht op a x, m.a.w. het beeld van een cirkel, die door het inversie-centrum gaat, is een rechte loodrecht op de middellijn van dat inversie-centrum. Deze korte beschouwing over inversie, bestemd voor den lezer, die met dit deel der meetkunde onbekend mocht zijn, geldt algemeen. Gaat men nu de beide cirkels apb en acp/3 inverteeren

Digitale Tijdschriftenarchief Stichting De Hollandse Cirkel en Geo Informatie Nederland

Tijdschrift voor Kadaster en Landmeetkunde (KenL) | 1921 | | pagina 57