DE SECULAIRE HOOGTEVERANDERINGEN VAN
NEERLANDS BODEM TEN OPZICHTE VAN
DEN MIDDELBAREN ZEESTAND.
II.
Tectonische Bewegingen. Horsten en Slenken. Primaire
Driehoeksmeting en Nauwkeurigheids- Waterpassing.
«Das hab' ich ganz allein vermittelt" aldus laat Goethe
«Seismos" spreken en op meesterlijke wijze is hiermede in enkele
trekken door den genialen dichter-natuurphilosoof het geweldige
tectonische gebeuren geteekend. Uitingen van Seismische werk
zaamheid houden alom de aardkorst in voortdurende beroering en
wat wij van de samenstelling der diepere aardlagen weten, danken
wij meer aan onze waarnemingen in het opgeperste gebergte dan
aan directe aanschouwing der lagen *in sitw>ook in de diepste
boorgaten.
Het diepste boorgat ter wereld is thans dat van Czuchow in
Silezië, waar eene diepte werd bereikt van 2239,7 Meter; dit is
dus nog slechts ongeveer het 1/3000 deel van de straal der aarde.
Op een billardbal van 6 c.M. middellijn zou dit boorgat naar
verhouding nog slechts een putje vertegenwoordigen van 10 (j,
of 0.01 m.M. In het boorgat van Czuchow bedroeg de tempe
ratuur op deze diepte 83,4 graden C.
Diepe boorgaten in Duitschland zijn dan vervolgens te Paru-
schowitz in Opper-Silezie (2003 M.), te Schladebach bij Merse-
burg (1748 M.), te Lieth bij Altona (1338 M.) en de reeds
oudere boring te Sperenberg bij Berlijn (1272 M.), doch hier
mede zijn wij reeds op diepten, die door sommige Nederlandsche
diepboringen worden overtroffen.
«Das hab' ich ganz allein vermittelt,
«Man wird mir's endlich zugestehn;
«Uud hatt' ich nicht geschiittelt und geriittelt,
«Wie ware diese Welt so schön?
«Wie standen eure Berge droben
«In prachtig- reinem Aetherblau,
«Hatt ich sie nicht hervorgeschoben
«Zu malerisch-entzückter Schau