Bij ons te lande brachten de wijngaardtiendenin den omtrek
van Egmond nog in 13741379 eene jaarlijksche som op van
35 L. St., 5 Sch. en 17 gr.; aan de hellingen van «Onderlangs»
bij Arnhem werden nog ten tijde van hertog Karei van Gelder
druiven gekweekt.
De Oostkust van Groenland thans eene ijswoestijnwas
ten tijde van de ontdekking door de Noren in de 9e eeuw vrij
van ijs en de kuststreek bedekt met bosschen van struikgewas;
het 190 tal nederzettingen aan deze kust, waaronder flinke dorpen
en steden met steenen kerken ging bij het ruwer worden van het
klimaat langzamerhand te niet en sedert de 14e eeuw verdwijnt
Oost-Groenland uit de geschiedenis. Ook IJsland dat in de
9e eeuw nog boomen voortbracht, zwaar genoeg voor woning
en scheepsbouw, moest zijne bosschen langzamerhand derven.
Tegen het einde der 14e eeuw werden benoorden 52° in Europa
geen druiven aan staken in het vrije veld behoorlijk meer rijp,
zelfs niet op de zuidelijke hellingen der heuvelen en de wijnbouw
trok zich terug tot 510 Noorderbreedte.
Dit alles wijst op belangrijke schommelingen in het klimaat en
ijsbedekking en zeestand moeten daarvan noodzakelijk den
invloed ondervinden.
De stand van den zeespiegel ondergaat verder eene voort
durende al is het dan ook eene geringe hoogtevermeer
dering, door de afzetting van vaste stoffen, die door de rivieren
van de Continenten worden medegevoerd.
De hoeveelheid water, welke jaarlijks door de rivieren naar
zee terugstroomt, bedraagt ongeveer 30640 K.M3. of ongeveer
V43000 van de watermassa der wereldzee.
De afvoer van vaste stoffen bedraagt voor onzen Rijn en
Maas 0,000065 van hunnen waterafvoer, doch voor alle rivieren
der aarde te zamen is deze verhouding volgens Sir John Murray
6 maal zoo groot en bedraagt dus 0,00038, zoodat jaarlijks ge
middeld 0,00038 X 30640 11,6 K.M3. vaste stotfen in zee worden
gevoerd of per eeuw 1160 K.M3., wat dan nog slechts V1147000
van den inhoud der wereldzee is.
Daar de gemiddelde diepte der wereldzee ongeveer 3700 M.
bedraagt, zou de zeespiegel dus door den aanvoer van vaste
stoffen slechts 3,2 m.M. per eeuw rijzen.
13
