deze wijze werkten, waarde heeft en ik ben ervan overtuigd dat
mijn collega's in de 4de divisie mijn oordeel zullen onderschrijven,
dat niet enkele maar het overgroote deel der landmeters, die over
practijk te velde beschikken, in staat zijn zonder tijdverlies met
het Hütten'sche apparaat duidelijk veldwerk te leveren en dat
slechts zeer weinigen daaraan meer tijd besteden dan bij de vroegere
werkwijze. Ook voor hen, die gewoon waren ten kantore hun
«minuuts-veldwerk uit de veldaanteekeningen samen te stellen,
levert het systeem thans dit voordeel op, dat zij tegelijkertijd kopie
vervaardigen; ook zij schakelen den teekenaar uit. Aan het kleuren
en nummeren van een 20-tal kopieën-veldwerk werd dezer dagen
te Zutphen door een teekenaar 4 uren besteed. Voor de volledige
vervaardiging zouden naar matige schatting 5 dagen noodig zijn
volgens de oude kopiëer-methode.
Aangezien «Goerz Kontophot» mij onbekend is, ben ik niet
bevoegd een oordeel over dit apparaat uit te spreken. De Heer
Boer somt er de voordeelen van op en schrijft o.a. «het kopieert
niet alleen van O.-I. inkt, maar met gelijke scherpte van schrijf-
inkt, onverschillig van welke kleur», waarop hij dezen zin laat
volgen, dien ik zou willen cursiveeren: zelfs van potloodaan-
teekeningen, die niet al te Jlauvo zynlevert het vrij dtiidelijke
kopieën-». En als ze nu toch al te flauw zijn, zooals dit bijv. bij
regen kan voorkomen? Moet dan het veldwerk worden opgewerkt
of overgemaakt om een duidelijke kopie te verkrijgen? Bij be
vestiging van deze vraag moet ik er de aandacht op vestigen,
dat zelfs dan het Hütten'sche apparaat zeer duidelijke kopieën
levert en bovendien de minuut door den afdruk in dorso volkomen
leesbaar wordt als ze tegen het licht wordt gehouden.
Het is verrassend, hoe spoedig een landmeter, die in het veld
goed schetsen kan (volgens het oordeel van den Heer de Vos
zal dit algemeen het geval zijn, wanneer de cursus te Wageningen
voldoende heeft doorgewerkt) met het systeem vertrouwd is. Zelfs
van candidaat-landmeters in voor-opleiding heb ik nitstekende
resultaten gezien. Ieder, die zonder vooroordeel een ernstige proef
neemt en vooral niet met surrogaat-materialen zal hetzelfde
ondervinden. Ik herinner daarvoor aan de meening, die op de
laatste vergadering der Vereeniging voor K. en L. door een
man van ervaring als de Heer Polêe erover werd uitgesproken
en die onomwonden het doordruksysteem aan ieder heeft aan-
I 6 2
