OVER DE MATE VAN VERANDERLIJKHEID DER GE-
LATINE-LAAG VAN PHOTOGRAFISCHE NEGATIEVEN.
Reeds sedert langen tijd maakt de astronomische wetenschap
gebruik van de photografie als hulpmiddel bij de bepaling van
verschillende grootheden door uitmeting op de photografische
plaat en van veel belang is het derhalve de grootte en den aard
te kennen van de vervorming, waaraan de gelatine-laag der pho
tografische negatieven onderhevig kan zijn.
Ook de toepassing der photografie voor topografische en ka
dastrale doeleinden noopt de noodige aandacht aan deze veran
derlijkheid te wijden.
In het Engelsche tijdschrift «The Optician and Scientific
Instrumentmaker», New Series-Incorporating «the British
Optical Journal», Vol LXV, van i Juni 1923 is een artikel over
dit onderwerp opgenomen, waarnaar wij hier gaarne verwijzen.
Reeds een 16-tal jaren geleden wijdde Prof. Schlesinger
zijne aandacht aan dit probleem. Dat bij het ontwikkelen, fixeeren,
wasschen en drogen van de photografie geringe vervormingen
plaats kunnen vinden is weliswaar zeer waarschijnlijk, doch na
herhaalde toepassing van verschillende methoden kwam Prof.
Schlesinger tot de conclusie, dat bij de gewone behandeling
der platen de vervorming der gelatine-laag waarschijnlijk 0,001 m.m.
[één micron) niet te boven gaat.
Ter bepaling van den afstand van een hemellichaam (Parallax-
bepaling) worden photografische opnamen van het hemellicht
gedaan met een tusschentijd van een half jaar, zoodat de aarde
inmiddels ongeveer 300.000.000 K.M. van plaats is veranderd en
de geringe verschuiving van het beeld van het hemellicht, ten
opzichte van de mede gephotografeerde zwakke sterren van den
achtergrond, leeren ons dan den parallax en daarmede den afstand
van het hemellichaam kennen.
Door Prof. Kapteijn te Groningen werden nu deze beide,
telkens met een tusschentijd van een half jaar genomen opnamen
op dezelfde photografische plaat opgenomen, op zoodanige wijze
dat de beelden van beide opnamen zeer nabij elkander kwamen
te liggen; men had dan slechts den afstand dezer beeldpunten
