DE SECULAIRE HOOGTEVERANDERINGEN VAN
NEERLANDS BODEM TEN OPZICHTE VAN
DEN MIDDELBAREN ZEESTAND.
IV. (Slot.) i)
De Evenwichts- en de Dynamische- of Golftheorie der Getijden.
Amphidromiën der Noordzee. Amsterdamsch Peil.
De Pe ilschaalwaarneni in gen
God said: «.Let Newton be», and all was light. Aan het
schitterende vernuft van Newton danken wij ook eene eerste
wetenschappelijke poging tot verklaring van het grootsche en zoo
geheimzinnig lijkende verschijnsel der «Getijden», de polsslag
als het ware van de wereldzee.
Dat de getijbeweging in verband moest staan met den omloop
van de maan vermoedde reeds Caesar, toen hij aan Gallië's
noorderstranden kennis maakte met de periodieke en zoo enorme
waterstandsverschillen in het Engelsche Kanaal. In de Norman-
dische Bocht bedraagt de amplitudo van het getij bij St. Malo
dan ook 11, bij Granville zelfs 12 Meter, wat betrekkelijk weinig
verschilt met den hoogsten op aarde voorkomenden vloed, welke
aan Amerika's oostkust in de Fundy-Baai, tusschen Nieuw-
Schotland en Nieuw-Brunswijk, eene hoogte van 15 Meter bereikt.
Bij de toepassing van zijne algemeene theorie der zwaartekracht
op het verschijnsel der getijden bepaalde Newton zich tot het
vereenvoudigde geval, dat de zon en de maan zich in het vlak
van den equator bewogen, de aarde geheel met water was bedekt
en deze watermassa bovendien steeds den vorm aan zou nemen,
die bij volkomen evenwicht van krachten zou worden gevorderd,
namelijk die van een ellipsoïde-vormig lichaam, waarvan de langste
as steeds naar het aantrekkende hemellichaam zou zijn gericht.
New tons denkbeelden werden door Bernouilli en anderen uit-
Nature and nature's law lay hid in night;
God said: «Let Newton be», and all was light.
Pope.
x) Zie Tijdschr. v. K. en L. Jaarg. XXXVII (1921), blz. 3 en 61 en Jaarg
XXXVIII (1922), blz. 3.
