Om dit, afgezien van de practijk, voorloopig theoretisch duide
lijk te maken, onderstel ik, dat het terrein horizontaal is en dat
de eerste foto de drie vaste punten bevat. Deze wordt door apparaat
I aangesloten aan eene kaart, waarop die punten in de aange
nomen schaal voorkomen. Behalve verschuiving der kaart zijn
hiervoor drie bewegingen noodig: die van de tafel verticaal op
of neer voor de instelling der schaal, die van de fotografische
plaat in haar vlak voor de richting der helling, die der draaiing
van het apparaat verticaal om punt boven s voor het bedrag der
helling van de plaat op het oogenblik der belichting. De beide
laatste bewegingen kunnen worden bepaald door de regelen van
perspectief in mijne vorige verhandeling vermeld.
Nadat volkomen overeenstemming tusschen de gekaarteerde
vaste punten en hunne beelden bereikt is komt de volgende
foto in apparaat II aan de beurt.
Eerst worden weder de schaal, de richting en het bedrag der
helling bepaald. Hiertoe behoeft nu van de vaste punten geen
gebruik meer te worden gemaakt. Alle beelden van scherp be
grensde terreinvoorwerpen, in beide projecties voorkomend, kunnen
hiertoe dienen. Voor de instelling der schaal wordt apparaat II
verticaal op of neer bewogen. De instelling van richting en
bedrag der helling geschiedt op analoge wijze als bij apparaat I.
Tegelijk moeten de beelden der beide apparaten op elkaar
worden georiënteerd. Dit geschiedt door ze te draaien om hunne
verticale assen.
De wisselende belichting geeft een middel tot nauwkeurige
•oriënteering en aansluiting. Indien de beelden van de grenzen
van wegen, perceelen, huizen enz., die ongeveer evenwijdig aan
de richting SP gelegen zijn, niet samenvallen, zullen zij bij de
wisselende belichting evenwijdig aan die richting heen en weer
dansen, wat ophoudt als één of beide apparaten iets gedraaid
worden om de verticale as, ter verbetering der onderlinge oriën
teering.
Maken de beelden van dergelijke grenzen, loopende ongeveer
loodrecht op de richting SP, een dergelijke beweging, dan moet
apparaat II horizontaal iets worden verschoven ter verbetering
der aansluiting.
Pen slotte kan het voorkomen dat er zich nog kleine afwijkingen
vertoonen, die toenemen naarmate zij verder van de optische
177
