J78
as van projectie verwijderd zijn. De oorzaak kan gelegen zijn:
i°. in eene afwijking van de juiste schaal, welke door verti
cale verschuiving van apparaat II wordt opgeheven;
2°. in eene perspectivische afwijking, gevolg van onnauw
keurigheid in de instelling van richting of bedrag der helling;
3°. in eene verwringing der beelden door de lenzen. Deze is
bij goede objectieven, zoowel in de apparaten als in de camera,
zoo gering, dat zij niet waarneembaar is. Vertoont zij zich dan
kan zij niet worden opgeheven. De uiterste hoeken der foto
behooren alsdan niet benut te worden.
Zijn de beide projecties, zoo noodig na herhaalde regeling van
de apparaten, tot volkomen overeenstemming gebracht, dan kan
alles wat men op de kaart wenscht aan te duiden, in teekening
worden gebracht. Aangezien men elk gedeelte van het terrein
beziet uit 4 a 8 plaatsen in de lucht, honderden meters van elkaar
gelegen, kijkt men als het ware om de voorwerpen en door de
begroeiing heen; wat de eene foto niet te zien geeft, onthult de
andere, zoodat zelfs bosschen in vollen zomerdos dikwijls niet
kunnen verbergen, hoe de bodem er onder hun gebladerte uitziet.
En nu hellend terrein, heuvel- en bergland.
Hierbij doemen bezwaren op, die bij horizontaal terrein niet
voorkomen.
Om te beginnen: de drie vaste terreinpunten staan op verschil
lende hoogte, zoodat de gekaarteerde punten en hunne projecties
niet samenvallen. Men kan echter dit bezwaar door hulpmiddelen
overwinnen.
Men stelt bijv. de hoogte van de tafel op die van het laagste
vaste punt. De beide andere worden aangeduid door punten,
verticaal boven het gekaarteerde punt op tafeltjes, welker hoogte,
volgens de schaal, gelijk wordt gemaakt aan het verschil in
hoogte op het terrein.
Men kan ook het punt, waar het beeld van een vast punt zich
in de horizontale projectie zich moet vertoonen, construeeren en
daarop aansluiten. Daartoe is slechts noodig een plaatje met een
nauwe spleet, welke loodrecht boven het gekaarteerde punt
wordt geplaatst. Wordt de spleet bedekt tot de hoogte van het
vaste punt boven de tafel, dan werpt het projectie-apparaat een
lichtlijn door de spleet op de tafel, waarvan het eindpunt het
gezochte punt is.
