e. De heer van Riel houdt daarna een rede over het Wets
ontwerp op de Ruilverkaveling, welker inhoud (sterk verkort)
hier volgt,
De spreker begint met een historiseh overzicht van de ont
wikkeling der ruilverkavelingsgedachte in Nederland en wijst op
de belangrijke rol door de Vereeniging voor K. en L. sedert 1889
daarin gespeeld. De onlangs overleden collega Hoffmann bracht
in dat jaar de ruilverkaveling, toen nog afronding van eigen
dommen geheeten, aan de orde. Eenige jaren later verscheen
een rapport van de commissie «Ontginning» van het Nederlandsch
Landbouwcomité. De tijden waren echter nog niet rijp voor deze
denkbeelden. Door een nieuw rapport van het Bestuur van K.
en L., waarin de heer Hoffmann het leeuwendeel had, besluit
het Landbouwcomité opnieuw werk van de ruilverkaveling te
maken. De landmeters Hoffmann en Boer worden in een
commissie opgenomen, die langs den weg van een enquête tot
de conclusie komt, dat in tal van zandstreken versnippering van
den bodem, gepaard met ondoelmatigen vorm en verspreide lig
ging der perceelen en met meer of minder gebrekkig net van
wegen en wateren, zoo goed als regel bleek te zijn, terwijl ook
op de oude klei-bezinkingen ondoelmatige indeeling voorkwam.
Het resultaat was een wetsontwerp, dat in 1910 door het Land
bouwcomité aan de Regeering werd aangeboden. Deze nam het
niet direct in behandeling, omdat zij meende dat er dan eerst
iets van ruilverkaveling zou terechtkomen als door den prakti-
schen landbouw de voordeelen werden begrepen.
De Nederlandsche Heidemaatschappij nam toen de propaganda
op zich met zoo veel succes, dat thans door de landbouwvereeni-
gingen krachtig op de invoering van een wettelijke regeling wordt
aangedrongen. De enkele door haar bij minnelijke schikking tot
stand gebrachte ruilverkavelingen bewezen gelijktijdig het groote
nut daarvan en de onmogelijkheid er zonder wet te komen.
Het door den oorlog vertraagde wetsontwerp is er thans. Twee
principiëele vragen, die vóór het opstellen daarvan moeten be
antwoord worden, zijn:
1. Is ruilverkaveling geoorloofd?
2. Is ruilverkaveling nuttig voor het land
Het begrip eigendom heeft in de ige eeuw een belangrijke
evolutie doorgemaakt. De opvatting, dat de eigenaar voor het
184
