*9
Vlak boven het register zien wij nog:
i opstaande nikkelen lipjes, die bij terugduwen de tientallen-
overbrenging plaatselijk opheffen (gebruikt bij aftrekking) en
2°. platliggende, genummerde decimaalwijzers.
Rechts boven toets 9 der eenheden bevindt zich een rood
knopje, het herstelknopje, dat doorloopend den aanslag der toetsen
controleert en bij het herstel der fouten wordt gebruikt.
Heeft men een toets onvoldoende neergedrukt, wat bij snel
werken gemakkelijk kan voorkomen, dan is verder werken on
mogelijk; alle toetsen staan nl. onbewegelijk, uitgezonderd die in
de kolom, waarin een toets werd aangeraakt. Om precies te
weten waar de fout werd gemaakt, ziet men naar het register;
het telwerk in de fout-kolom zal niet op lijn staan met de overige
cijfers van het register, uit de opgave blijkt welke toets moest
worden neergedrukt.
Men herstelt de fout door de onvoldoend neergedrukte toets(en)
geheel neer te drukken en daarna losjes op het herstelknopje te
drukken. De toetsen zijn dan weer alle los en de machine heeft
het gewenschte cijfer geregistreerd.
Hieruit volgt dat men bij het maken van een fout midden in
een bewerking deze niet geheel op nieuw behoeft te beginnen
de fout wordt kortweg hersteld en men werkt verder.
Voor de vier hoofdbewerkingen geldt ook bij den comptometer
weer dat de vermenigvuldiging wordt teruggebracht tot een her
haalde optelling en de deeling tot herhaalde aftrekking.
Bij de optelling kan men naar verkiezing rij- of kolomgewijze
tellen; beide bewerkingen controleeren elkaar. Bij de aftrekking
worden de kleine cijfers gebruikt; de bewerking wordt omgezet
in eene optelling van het complement; wij zouden zoodoende
echter steeds 10, 100, 1000 enz. te veel krijgen, hetgeen wordt
voorkomen door een der bovengenoemde lipjes (heeft de aftrekker
3 cijfers dan het 3e lipje enz.) terug te duwen en zóólang terug
te houden tot alle noodige kleine cijfers achtereenvolgens zijn
neergedrukt.
Wij kunnen dus zeggen dat alle berekeningen op den compto
meter worden teruggebracht tot optellen.
De omgang met de machine is uiterst eenvoudigde nieuweling
moet zich enkele aanwijzingen b.v. omtrent vingerzetting eigen
