afleesnauwkeurigheid in beide gevallen in hoekftaat hetzelfde was.
Wat men bij de 20-deelige schaal in de verdeelingsinterval won,
verloor men weer door de mindere schattingsnauwkeurigheid,
uitgedrukt in schaaldeelen. Mee op grond hiervan is de 10-deelige
schaal verkozen boven de 20-deelige.
Zooals bekend is, levert het werken met dubbel-minuten verder
niet het minste bezwaar, als men de '/s-graden ook als o, 1 graden
noteert en van microscoop I en II de minuten en seconden niet
middelt doch optelt.
Als eisch was gesteld de zenithale verlichting der microscoop
gezichtsvelden volgens het systeem-F en nel. Hildebrand nam
echter volle garantie op zich voor de deugdelijkheid van de door
die fabriek geleverde eenvoudiger inrichting. Aangezien de er
varing bij meerdere groote microscoop-theodolieten had geleerd,
dat die verlichting niets te wenschen overliet, is hiermee genoegen
genomen.
d. Kijker. Deze is van een kaliber, dat in de nieuwste cata
logus der H ildebrand-Werke (1924) als volgt wordt opgegeven:
Opening van het objectief27 m.m.
Brandpuntsafstand van id270
Totale vergrooting23,9 X
Doorsnede der uittreepupil1,13 m.m.
Relatieve helderheid1,28
Gezichtsveld1° 6 (sex.)
De vergrooting js door mij bepaald uit de opening van het
objectief en de uittreepupil. Beide grootheden klopten met de
opgegeven waarden n.l. 27,3 en 1,19 m.m., wat voor de vergrooting
22,9 geeft. De verschillen kunnen gedeeltelijk aan waarnemings
fouten worden toegeschreven en zijn zonder beteekenis.
Het diafragma is voorzien van een normaal dradenkruis, be
staande uit één horizontalen draad en 2 verticale draden op kleinen
afstand. lot het zuiver instellen van groote voorwerpen op zeer
korten afstand, wat bij centreeringsmetingen vaak voorkomt, is
nog een tweede paar verticale draden aangebracht op grooten
afstand. Deze ziet men onder een hoek van ongeveer 1,04 gr.
Bij normaal werk vallen deze zeer weinig op en storen dus niet.
Het diafragma is niet voorzien van strepen op glas. doch van
spinragdraden, wat, indien deze goed geprepareerd zijn in subli
maat, voor dit geval zeker de voorkeur verdient.
io6
