"5
dan ook reeds vele malen met succes door mij toegepast voor
kleine instrumenten. Alleen kan men r'" niet beschouwen als
middelbare fout in de enkele meting tengevolge van de toeval
lige randverdeelingsfouten, wat bij instrumenten met microme-
trische microscopen zeer veel meer het geval is. Doch men
krijgt in een zeer korten tijd een oordeel over de geheele
capaciteit van het instrument en over het al of niet aanwezig
zijn van systematische randverdeelingsfouten. Zelfs is het niet nood
zakelijk, dat men daarbij over een laboratorium kan beschikken.
In verband met de manier, waarop de strepen gesneden worden,
dient men de punt steeds als juist te beschouwen. De schatting
heb ik dan ook aan de punten uitgevoerd, die werkelijk buiten
gewoon mooi en gelijkmatig slank waren. Ook is de schatting
daar veel gauwer vrij van een persoonlijke fout, dan dat mep
bij de schatting gebruik maakt van het heele lichaam van de
streep. De zuiverheid van vorm van deze punten, zoowel als de
gunstige verlichting door de Hildebrand'sche reflectoren zullen
ongetwijfeld bijgedragen hebben tot het fraaie resultaat.
6. Niveau-onderzoek.
De hoekwaarde der niveau's is onderzocht op een niveaube-
proever, met een trommeleenheid van i", die opgesteld is in
een glazen kast. Hierdoor is men bij de gevoelige niveau's
tamelijk vrij van de lichaamstemperatuur van den waarnemer.
Voor de kruisniveau's is de bel direct van het ééne uiteinde
naar het andere gebracht en op de meetschroef afgelezen. Dit
is herhaald in 10 standen van de meetschroef. De gevonden
hoekwaarden zijn 41 ",05 en 39", 14 (sexagesimaal).
Voor het ruiterniveau is tegelijk een
onderzoek ingesteld naar de cirkelvormig
heid. De bel is daartoe'telkens 3 niveau-
deelen verplaatst en aan begin en einde
is de meetschroef afgelezen. Voor iedere
3 niveaudeelen is hetzelfde gedeelte van
de schroef gebruikt terwijl alles herhaald
is in 5 schroefstanden. Uit het resultaat
in nevenstaande tabel ziet men, dat de
cirkelvorm nogal te wenschen overlaat. Toch is de buis, wel
symmetrisch.
6-5— 9-5
gedeelte van het
niveau.
hoek
waarde.
co
"0
9-3—12.5
10.56
12.5 15.5
10.62
15.5 18.5
9-83
10".20
