als het punt Citadel; behalve Hinthamer Weg waren't alle R. D.
punten, waaruit A bepaald werd; een eenigermate minder juiste
ligging t. o. v. de overige nieuw bepaalde punten was daarvan
echter nog niet het gevolg. Hier weer even vooruitloopend op
de verkregen uitkomsten, zij in dit verband medegedeeld, dat
het verschil tusschen den gemeten hoek Hinthamer Weg-A-Rondeel
en dien uit de def. azimuths bedroeg 10 c.c.
Het grootste van de twee instrumenten, die beschikbaar waren,
was de theodoliet n°. 1686 van F. W. Breithaupt Sohn,
dragende het jaartal 1887, met een rand van 17 c.M. middellijn,
verdeeld in 20' en met een directe noniusaflezing van 30".
Ervaring bij de hermeting van Enschedé had mij geleerd, dat
met een ongeveer gelijkwaardig instrument, n.l. een afleesmicro-
scooptheodoliet met randverdeeling in 20 c. en directe aflezing in
1 c., bij meting volgens de H. T. W., goede uitkomsten te ver
krijgen waren: m. fn van o a 5 c.M. in de coördinaten van de
punten van een zelfstandig driehoeksnet met zijden, die voor het
meerendeel niet grooter waren dan 700 M. De Breithaupt werd
thans gebruikt en wel volgens de reïteratiemethode, 'waarbij de
kijker slechts éénmaal, op de helft van alle waarnemingen, wordt
doorgeslagen en waarbij telkens een meting rechtsom en linksom
bij denzelfden randstand geschiedt. Deze manier, afwijkend van
de H. T. W. (en ook van Anw. IX 15), is in navolging van
de R. D. meer en meer bij het Kadaster in gebruik gekomen.
18o°
De rand werd in totaal slechts 4 maal, dus telkens 450,
4
verzet; op de beginrichting werd niet teruggekomen, bij het
laatstingestelde voorwerp werd vóór den teruggang de kijker
even uit de richting gedraaid en opnieuw ingesteld. In Jordan,
Handbuch der Vermessungskunde I, 1920, 68 wordt bij de
stadstriangulatie van Hannover vermeld, dat de metingen (satzweise
Richtungsbeobachtungen) met een 14 c.M. microscooptheodoliet
in alle hoofdpunten van het net plaats hadden in niet minder
dan 12 randstanden. Het gold daar een aansluiting van een net
met zijden tot 6 K.M. lang aan twee primaire punten; in 63
wordt gezegd, dat dit aantal 12 ongemeen veel was. Hoewel
125
Prüfe alle Instrumente vor Gebrauch aufs sorgfaltigste.
