DE NIEUWSTE THEODOLIETEN
Sedert kort zijn aan de markt gebracht theodolieten, die in
verschillende opzichten afwijken van de tot heden gebruikte.
De firma Carl Zeiss te Jena en ook de fabriek H. Wild te
Heerbrugg construeeren theodolieten, bij welke op vernuftige
wijze tot nu toe niet aangewende beginselen zijn toegepast en
doorgevoerd. Bij beide fabrikaten geschiedt dit in hoofdzaak op
dezelfde manier, in onderdeelen vallen verschillen op te merken.
De fabrikant H. Wild was vroeger in dienst van de firma Zeiss
als hoofdingenieur, leider der afdeeling geodetische instrumenten;
zijn wij goed ingelicht, dan moet.de nieuwe conceptie van hem
afkomstig zijn.
Daartoe geanimeerd door vragen van toehoorders naar aan
leiding van de zeer korte mededeelingen, die ik deed op de
voordracht in September te Utrecht bij een lichtbeeld van zoo'n
instrument, en overtuigd van de belangstelling van vele lezers
waar 't geldt inderdaad iets nieuws op het gebied van instrumenten-
bouw, wensch ik in het volgende eene meer uitgebreide beschrij
ving te geven. Zoowel door de eene als door de andere firma
werden mij inlichtingen en cliché's welwillend verstrekt.
Fig. i is eene afbeelding van den theodoliet I van Zeiss.
Aan een driehoekig onderstel, dat door middel van de schroef C
op den kop van het statief gedrukt wordt, zitten drie stelschroeven
Fj en een ronde rand; hieraan bevindt zich een doosniveau Gi-
Het onderstel is binnen den ronden rand uitgehold om den
theodoliet er gemakkelijk in te kunnen zetten, deze kan daarna
met de schroef E2 vastgeklemd worden. Op dezelfde wijze wordt
het instrument op de voetplaat bevestigd als het opgeborgen
wordt.
Het kegelvormige gedeelte onder aan het instrument bevat
de eerste as en den horizontalen rand.
Voor het op- en neer bewegen van den kijker dienen de
klem Mj en de micrometerschroef M2, voor het zijwaarts bewegen
de klem Ni en de micrometerschroef, waarvan het uiteinde links
onder den knop Q te zien is.
