138
luchttemperaturen op de dagen, dat gemeten werd. Daar de aan
name, dat de baken dezelfde temperatuur zullen hebben als de
omringende lucht weinig vertrouwen verdient en de baken de
thermometers in temperatuur wel meer zullen volgen dan gelijk
zijn, zoo zou, daar het toch een benadering geldt, met de ge
middelde dagtemperatuur genoegen kunnen worden genomen.
Nu rijst nog de vraag, welke uitzettingscoëfficiënt moet voor
de baken in rekening worden gebracht?
Men vindt voor vurenhout opgegeven, dat de uitzettingscoëffi
ciënt voor de lengterichting gelijk is aan 0,000004.
Deze waarde voor de gebruikte baken te controleeren is met
de ons ter beschikking staande hulpmiddelen slechts bij benadering
mogelijk. Wel is getracht vast te stellen, of er al dan niet bij
toenemende temperaturen van uitzetting sprake is.
Door welwillendheid van Prof. Dr. A. H. Blaauw konden de
baken in de cellen voor constante temperatuur van het laborato
rium voor Plantenphysiologie aan temperaturen worden onder
worpen, die 23 graden verschilden.
De baken bleven in deze cellen circa 18 uren, voordat de af
standsbepaling voor de contrölemerken plaats vond. Het eerst
geschiedde dit in de ruimte met de laagste temperatuur, daarna
werden de baken naar die van de hoogste temperatuur overge
bracht om ten slotte weer in de eerste terug te keeren.
De resultaten van de waarnemingen, door den Heer J. Rook-
maaker verricht, wijzen zonder eenigen twijfel op een lengte
verandering met de temperatuur. De baken konden hier geacht
worden de temperatuur van de omgeving te hebben aangenomen.
Of dat op het terrein ook bij benadering zelfs waar is, blijft nog
een open vraag.
De waarde voor de uitzettingscoëfficiënt gevonden, geeft ons
vrijheid het bedrag van 4 micron per graad en meter ook voor
deze baken aan te nemen.
Voor de berekening van de correcties, aan de hoogteverschillen
der verkenmerken ten opz. van Ede vast piket aan te brengen,
kunnen nu verschillende wegen gevolgd worden.
Men kan rekenen met een gemiddelde temperatuur voor de
geheele meting en de lengte van den baak-meter daarmede in
overeenstemming vaststellen.
Ook kan men het hoogteverschil per sectie in verband met de
