187
punten van den isten rang geheel en voor de punten van den 2den rang
grootendeels afgewerkt.
Slingerwaarnem ingcn
De ingenieur Dr. Vening Meinesz voerde tijdens zijne aanwezigheid
op Java in Januari te Weltevreden waarnemingen uit met de aan boord
van H.M. onderzeeboot K II gebezigde slingers van messing in vorige
verslagen verkeerdelijk bronzen slingers genoemd en met de invarslingers,
en met deze laatste te Bandoeng in het gebouw der Technische Hooge-
school, dat als hoofdstation is gekozen voor de relatieve zwaartekracht
bepalingen, welke in Nederlandsch-Indië door de Triangulatiebrigade van
den Topografischen Dienst zullen worden uitgevoerd. De gang van den
tijdmeter werd bepaald met behulp van de wetenschappelijke tijdseinen
van Bordeaux.
Na de terugkomst van Dr. Vening Meinesz in Nederland in Maart
voerde hij de aansluitingswaarhemingen met beide stellen slingers uit in
de Bilt. Uit deze bleek, dat de invarslingers, waarschijnlijk ten gevolge
van de hooge temperaturen en de trillingen, waaraan zij op de reis waren
blootgesteld, een kleine verandering hadden ondergaan. Hoewel de
resultaten der zwaartekrachtbepalingen in Indië dientengevolge niet zoo
nauwkeurig zijn, als uit de waarnemingen zelve zou volgen, zijn zij toch
zeer bevredigend en voldoende nauwkeurig voor het beoogde doel.
Een nadere beschouwing van de uitkomsten, verkregen met de messing
slingers, deed twijfel rijzen aan de juistheid der gebezigde temperatuur-
constanten, welke in 1905 te Potsdam zijn bepaald. Het was dus noodig
hieromtrent een onderzoek in te stellen. Na verkregen toestemming van
den Directeur van het Geodetisch Instituut te Potsdam bepaalde Dr.
Vening Meinesz in Juni opnieuw deze constanten met het aldaar aan
wezig toestel, waardoor de juistheid van het vermoeden werd bevestigd.
De definitieve berekening der waarnemingen aan boord van de onder
zeeboot kon daarna ter hand genomen worden. Deze was nog niet
geheel afgeloopen vóór de bijeenkomst der Union te Madrid, zoodat de
volledige resultaten nog niet konden worden opgenomen in de voorloopige
mededeeling, welke de Commissie heeft laten drukken onder den titel
„Observations de Pendule sur la Mer pendant un voyage en sous-marin
de Hollande a Java", Delft, J. Waltman Jr.; deze is te Madrid aan de
afgevaardigden uitgereikt.
Aan het einde des jaars waren de definitieve berekeningen voltooid.
De voorloopige mededeelingen is met nog ontbrekende uitkomsten aan
gevuld; zij is bestemd om te worden opgenomen in het officieele verslag
der bijeenkomst te Madrid.
