Ook uit Zwitserland was er op dit gebied een en ander te
zien: In 1925 is aldaar fotogram metrisch uit de lucht opgenomen
het berggebied der gemeenten Bilten en Niederurnenin 't bij
zonder ook de eigendomsgrenzen voor grondboekdoeleinden. Deze
kaarten waren op schaal 1 a 10000.
Waar de belangstelling verder naar uitging, dat waren de
stands van Zeiss en van Wild, naast elkaar prijkend met de
meesterwerken der hedendaagsche techniek. Aan de theodolieten
van deze firma's waren nog eenige nieuwigheden aangebracht,
als electrische verlichting der randverdeelingen en van het kruis
in den kijker en wat nog meer de aandacht verdient eene
zeer eenvoudige inrichting voor optische centreering-, door een
horizontaal kijkertje onder aan het instrument en een in de ie as
geplaatst prisma ziet men het punt op den grond.
Dan viel het oog op de theodolieten Chasselon (één der vele
Fransche fabrikaten die tentoongesteld waren) speciaal gebouwd
voor kadastrale driehoeksmetingen en ook voor het gebruik in
de koloniën. Eén model hiervan is beschreven in het September
nummer 1926 van het Fransche vaktijdschrift door H. Roussilhe,
directeur van den studiedienst voor vernieuwing en bijhouding
van het Kadaster. Een vergelijking van deze zeer omvangrijke
instrumenten met de compacte Duitsche en Zwitsersche, welke
ernaast stonden, en ook met onze Nederlandsche, valt niet in het
voordeel der eerste uit. Het vernietigende oordeel dat Prof.
Schermerhorn bij zijne inauguratie uitsprak 2) kwam mij bij de
beschouwing aanstonds in herinnering. Degenen die het Fransche
vaktijdschrift onder oogen krijgen weten, dat de redacteur Danger
volkomen overtuigd is van de superioriteit van buitenlandsche
fabrikaten en dat hij jarenlang reeds de Fransche constructeurs
aanzet om grondig kennis te nemen van het elders bereikte.
Ons land was op het gebied van landmeetkundige instrumenten
waardig vertegenwoordigd door de fabriek Physicate Arnhem;
de heer de Koningh exposeerde: een theodoliet met afleesmi-
croscopen en verticalen rand, en een theodoliet met optische cen
treering (model Kadaster type B). Als nieuwigheid valt hierbij
te vermelden electrische verlichting van de verdeelingen. Verder
202
x) Beschreven in Tijdschr. v. K. en L. 1924 P* *93201.
a) Gedrukte Rede p. 10.
