56
loodrecht op de vizierlijn staande baak ontstaat op de plaats van
het diaphragma een omgekeerd verkleind beeld, dat door het
oculair o vergroot gezien wordt. Wanneer we het verschil in
aflezing tusschen rechter en linker streep op de baak d noemen,
dan is de horizontale afstand van M tot de baak
D - d M F.
P
f
Vervangt men de constante verhouding door A (vermenig-
vuldigconstante) en M F door B (optelconstante) dan is
D A d B.
Is de vizierlijn niet horizontaal, maar maakt zij een hoek x met
den horizon, welke hoek op den verticalen cirkelrand wordt afge
lezen, en is d wederom het aflezingsverschil op de horizontaal
en loodrecht op de vizierlijn staande baak, dan is
D (A d B) cos x.
De nauwkeurigheid, waarmede D wordt bepaald, is in hooge
mate afhankelijk van het scherp bepalen van d. En hierbij bewijst
nu de velden-millimeter-baakverdeeling voortreffelijke diensten.
Deze merkwaardige verdeeling, welke eigenlijk tot stand is ge
komen door pogingen
om bij het waterpassen
de nauwkeurigheid op
te voeren, is hiernaast
nog eens afgedrukt.
Al lijkt zij op het eerste
gezicht ingewikkeld,
inderdaad is geen lang
durige bestudeering
noodig om met haar
vertrouwd te worden.
Ook in den kijker geeft
de verdeeli n g een rustig
aspect.
Het aantal meters
en decimeters, dat be
hoort bij het gedeelte
waarop de draad valt, is door de becijfering van de baak aangegeven.
Het aantal centimeters telt men af op het van onder trapvormig be-
Cft
