werkt. In Duitschland, bij de Landesaufnahme, waar met Ent-
zerrung is begonnen, wint het gebruik van Stereoplanigraph en
Autokartograph hoe langer hoe meer veld. De kartografische
moeilijkheden komen eerst als de Entzerrung is verricht. De
weg van fotokaart tot gewone kaart is nog vol moeilijkheden,
die de nauwkeurigheid van het resultaat gevoelig kunnen aan
tasten; het aan elkander passen der foto's, het krimpen van het
papier, het samenplakken tot één geheel, het overbrengen op de
geteekende minuutkaart, al deze bewerkingen zijn zoovele fouten
bronnen die de aanvankelijk goede Entzerrung kunnen bederven.
Is het einddoel der opnamen een kaartdan zal de keuze, te doen
tusschen de beide richtingen der luchtfotogrammetrie: Entzer
rung of stereoscopische kaarteering, ten gunste van de laatste
uitvallen, als het totale proces van opname tot kaart toe, in zijn
geheel wordt overzien en in het oordeel wordt betrokken.
Is het einddoel van de opname niet een kaartstelt men zich
b.v. voor, zooveel mogelijk details van een terrein voor latere be
schouwing en uitmeting vast te leggen, dan kan de Entzerrung
in vlak land, mits aangesloten aan minstens vier punten, zeer
goede diensten bewijzen.
Voor beide richtingen in de luchtfotogrammetrie wordt hard
gewerkt om het aantal punten, dat landmeetkundig bepaald moet
worden, zoo gering mogelijk te maken, speciaal met het doel de
fotogrammetrie te kunnen toepassen in die landen, waar nog geen
driehoeksnet bestaat. De stereoplanigraph en de aerokartograph
worden daartoe voorzien van inrichtingen, die het mogelijk maken
de achtereenvolgende opnamen met behulp van het stereosco
pische ruimtebeeld dus optisch, in elkaar te passen. Voor de
Entzerrung is de hoop gevestigd op de nadirpunttriangulatie d.w.z.
een graphische driehoeksmeting waarbij de hoeken worden ont
leend aan de foto's zelf. De primaire driehoekspunten zijn de
voetpunten der loodlijnen, vanuit de camera lens op de oogen-
blikken der opname neergelaten op het terrein. Von Gruber
toonde een interessant nieuw toestel, om foto's voor dit doel ten
opzichte van elkaar te oriënteeren.
Ten slotte moge nog worden vermeld, dat ik gelegenheid had,
een bijeenkomst van het bestuur van de Internationale Gesell-
schaft bij te wonen. Daarbij werd besloten statutenwijziging voor
te stellen, waardoor de I. G. veel meer dan nu een federatie van
2 I 8
