44
Het verticale-assensysteem van dezen theodoliet is ingericht
voor repetitie.
Wijden wij thans aandacht aan de cirkelranden en de aflezing.
De middellijn van den horizontalen rand is 135 mm, die van
den verticalen 85 mm. De aflezing geschiedt door microscopen,
en wel op een wijze, die zoo zij al niet meer nieuw genoemd
kan worden, toch merkwaardig is. In de afbeelding ziet men
aan de linkerzijde hoe daar de microscopen voor horizontalen en
verticalen rand (met behulp van ingebouwde prisma's) tot één
dubbelmicroscoop zijn vereenigd. Het oculair hiervan is draaibaar,
de waarnemer kan zonder zijn plaats achter den kijker te ver
laten beide randen, ieder op één randgedeelte, aflezen. Fig. 2
vertoont het gezichtsveld in dit oculair; aflezingen: horizontalen
rand z-jf^z' of 273°3i'45" (z.o.), verticalen rand 97°o6'.
Bij tachymetrieals immers talrijke
punten moeten worden bepaald, moet
vlugheid van werken bepaaldelijk aan
het instrument voorop staan; de ge
meenschappelijke aflezing in het ééne
oculair beteekent dan winst. De hoek
meting behoeft hierbij veelal niet verder
te gaan dan tot in minuten; de bovenste
helft van het gezichtsveld vat men dan
ook als schat- en niet als afleesmicro-
scoop op; en aflezing op één plaats
van beide cirkelranden is dan voldoende. Daarbij heeft men den
sterken kijker, zeer geschikt voor de afstandsmeting. Men kan
dus zeggen met dit instrument de beschikking te hebben over
een mooien tachymeter! Alleen, voor dit doel wat zwaar, zou
men kunnen opmerken; het gewicht bedraagt 7,3 kg.
Maar, zooals reeds gezegd, het instrument is tevens bestemd
voor drie- en veelhoeksmeting. Hierbij wordt grootere nauw
keurigheid vereischt in de aflezing van den horizontalen rand.
Het tiendeelige schaaltje doet nu wél dienst. En om de excen
triciteit der alhidade te elimineeren is 't noodig, dat de rand ook
aan het diametraal ertegenover gelegen gedeelte wordt afgelezen;
dit geschiedt in een afleesmicroscoop, waarvan het oculair onder
een hoek van 450 met de verticaal is geplaatst. Indien uitsluitend
meting van horizontale hoeken behoeft te geschieden, kan het ge-
llllliilll I
Ml Ml ll
