45
zichtsveld van den verticalen rand dooreen schuifje worden afgedekt.
Over de bevestiging op het statief thans slechts enkele zeer
korte mededeelingen: Zij kan op de gewone manier met een
schroefstang gebeuren en ook kan dwangcentreering worden
toegepast (met 3 statieven), wat voor nauwkeurige polygoonmeting
gewenscht is. De firma levert hiertoe de z.g. «Steckhülsen»
inrichting. Tevens kan optische centreering plaats hebben.
Omdat bij verschuiving op een gewonen statiefkop de verticale
stand der ie as telkens weder verloren gaat, heeft de firma een
centreerstatief geconstrueerd, met «kruissledebeweging», waarbij
zulks niet het geval is.
Wij hebben 't van belang geacht hiermede eens de aandacht
te vestigen op dit instrument van Breithaupt, nu bij ons Kadaster
behalve drie- en veelhoeksmeting ook de nauwkeurigheids-tachy-
metrie een rol gaat spelen, zij het dan ook voorloopig nog geen
groote. H.
BEREKENING VAN AFRONDINGEN AAN BOUW-
TERREINEN.
Bij de oppervlakte-berekening van bouwterreinen doet zich
dikwijls het geval voor, dat men de grootte moet bepalen van een
bij het snijpunt van twee straten met een gegeven straal afgerond
gedeelte. Op het terrein zijn of behooren althans te zijn -uitge
zet de tangentpunten en het snijpunt der verlengde rechte rooilijnen.
De berekening uit meetcijfers van dit gewoonlijk slechts eenige
vierkante meters groote oppervlak is vrij omslachtig: men heeft
eerst den middelpuntshoek te bepalen en daarna het gevraagde
oppervlak als verschil van een vierhoek en een cirkelsector. Het
laatste kan iets vereenvoudigd worden door gebruik te maken van
tabellen, die direct het gevraagde oppervlak geven in functie van
den hoek tusschen de rooilijnen voor R 1 (zie Z. f. V. 1882 bl. 395).
Een andere methode is de grafische, die vrij vlug tot het doel
voert, al is het transformeeren van een cirkelboog tot rechte lijn,
dat op 't oog moet geschieden, minder nauwkeurig.
Nog eenvoudiger wordt de zaak, wanneer men een tabel samen
stelt, die het oppervlak geeft voor R 1 in functie van de raaklijn
of van de raakkoorde, die steeds te meten is. Deze tabel, die ik
voor enkele jaren berekende en sedert veel gebruikte, volgt hierna.
