47
TWEE NIEUWE TAFELS DER GONIOMETRISCHE
FUNCTIES IN CENTESIMALE VERDEELING.
Het uitvoeren van geodetische berekeningen met de rekenmachine
wordt eerst mogelijk, wanneer men over tafels der goniometrische
functies kan beschikken. Zulke tafels voor centesimale verdeeling
waren tot nog toe schaars voorhanden. Laat men de oudere
werken, die niet meer in den handel voorkomen, terzijde, dan vond
men tot nog toe de tafels van Balzer en Dettwiler en die van
Steinbrenner, beide in 5 decimalen. Hoewel het berekenen
met deze tafels belangrijk grootere nauwkeurigheid geeft dan de
logarithmische met 5 decimalen, doet zich toch in de landmeet
kundige praktijk het verschijnsel voor, dat de genoemde tafels
soms iets aan nauwkeurigheid te kort schieten.
Daarom moet het verschijnen van nieuwe tafels in centesimale
verdeeling met meer decimalen als een belangrijke stap tot de
algemeene invoering van de rekenmachine in het geodetisch
rekenbedrijf, worden begroet. Thans zijn er zelfs twee ongeveer
gelijktijdig uitgekomen.
De eerste, een tafel in 8 decimalen van de sinus van o tot
ioog en van de tangens van o tot 50» met een interval van ic is
uitgegeven a's Publication spéciale n° 1 van de section de geodesie
de l'union géodésique et géophysique internationale, berekend door
Brandicourt, onder leiding van Roussilhe. Bij de aankon
diging, eenige jaren geleden, is een tafel in 6 decimalen in uitzicht
gesteld, bij den aanvang van het werk is het aantal op 7 gekomen
en na het congres te Madrid is men overgegaan tot 8 decimalen.
Door dit groot aantal cijfers, waardoor natuurlijk de interpolatie
bemoeilijkt wordt, is de bruikbaarheid voor de landmeetkundige
praktijk veel geringer dan zich bij de aankondiging liet aanzien.
Een ernstig bezwaar van deze tafel is verder dat de tangens van
hoeken grooter dan 50s berekend moet worden uit de contan-
genten. Dat is met de rekenmachine wel in een ommezien te
doen, maar voor de lagere geodesie is elk oogenblik tijdsbesparing
van beteek en is.
Voor de hoogere geodesie zal de tafel vrij zeker aan redelijke
eischen kunnen voldoen. Zou het aantal decimalen in een bepaald
geval niet voldoende zijn, dan vindt men nog hulp in een tafel
van And oyer in 20 decimalen aan de hoofdtafel toegevoegd.
