85
is, sal brengen om metter daet het landt als ingenieurs te connen
dienen. Hyer toe sal men leeren die arithmeticque oft het tellen
ende het landtmeten maer alleenlyck van elck soe veel, als tottet
dadelijck gemeene ingenieurscap nodich is. Die soe verre gecomen
sijn, hebben se alsdan lust die diepsinnige dingen grondelycker
t'ondersoucken, dat sullen sy mogen doen. Dit is van de saecke
int gemeen geseit, waer off breder verclaringe gedaen wort als
volcht
In de telling sullen geleert worden die vyer specien in geheel
getal, in gebroecken getal, ende in thyende tal, mitsgaders den
regel van dryen in elck derselve getaelen.
In de voors. telling wel vast ende seecker ervaren sijnde, sy
connen genoech tellen tottet geene in de gemeene ingenieurscap
nodich is. Ende sullen comen aent landtmeten opt papyer landt-
metersche wijse, waer by te verstaen is, dat men nyet en sal
leeren deur enige gegeven linien, ander linien vinden, maer alleen-
lijck deur gemeten linien, mette cleyne voetmaet, het inhoudt vant
plat te vinden, gebruyckende daer toe reeckeninge der thiende.
Het meten des rondts mette gedeelten van dien aengaende,
voerts het vlack des cloots, de formen genaemt ellipsis, parabola,
hyperbole ende diergelijcke, dat en is hyer nyet nodich, wantet
den ingenieurs seer selden te voeren compt, sulcke metinge te
moeten doen; maer alleenlyck sullense leeren met rechtlinige
platten, daer na cromlinige landtmetersche wijse, metende alsoe
een plat deur versceyde verdeelinge, als in dryehoucken of ander
platten om te syen hoe t' een besluyt met het ander overcompt.
Daer na sal volgen het meten opt papyer van dijcken, wallen,
ende eerdewercken, te weten hoe veel schachten of voeten den
voergestelde wal ofte hoop eerden in heeft.
Int meten opt papyer alsoe genoech ervaren wesende ende
deur te cleyn verstaende, watter int groot moet gedaen syn, soe
sal men comen totte dadelycke landtmetinge int velt, hun wijsende
hoe men in plaets van regel, passer ende winckelhaeck op papier,
ander gereedtscap opt velt gebruyct, streckende nochtans tot
dergelijcken eynde. Sullen oeck dadelyck leeren moeten de
hoochde ende breedte van wallen, mettet lichamelyck inhoudt van
dyen, als hoe veel schachten of voeten eerde daer in begrepen sijn.
Daer nae sullen se leeren opt papyer teeckenen de omtreck
der landen die se also gemeten hebben, ende wederom verkeert
