78
over deze methode te geven, doch meer om de lezers, die daartoe
de gelegenheid hebben, aan te sporen, het onderzoek in dezelfde
richting uit te breiden en hun ervaringen mede te deelen. Even
min zal er door mij worden gepoogd in deze voorloopige publi
catie verklaringen te geven van verschillende verschijnselen, omdat
daartoe nog verdere metingen noodig zijn.
2. Instrumenten.
Alle metingen zijn uitgevoerd met behulp van eenvoudige
dubbelbeeldprisma's zonder coïncidentieinstellingen. Hierbij zijn
uitsluitend verdeelingen op invar gebruikt ten einde zeker te zijn,
dat noch de vochtigheid noch de temperatuur van de lucht invloed
kunnen hebben op de lengte van de verdeeling en dus op de
vermenigvuldigconstante A van de combinatie van de baak met
het prisma.
Er is een vergelijking gemaakt tusschen de veldenmillimeter-
verdeeling van Prof. Dieperink en de noniusbaak van Kern-
Aregger (verder resp. D-baak en K-baak genoemd). De opstelling
van beide baken geschiedde op geheel dezelfde manier in de
door Kern geleverde statieven.
Fig. i geeft een beeld van de K-baak met een baakstatief.
Het richten van de baak geschiedt hierbij met behulp van een
vizierbuisje, dat ook controle op deze instelling aan het instrument
mogelijk maakt.
Als theodolieten zijn gebruikt:
i°. Een contact-tachymeter-Kern van de Techn. Hoogeschool.
Deze heeft een kijker met een objectief van 40 mm vrije opening
en 27 X vergrooting, uitgerust met een Aregger-prisma.
2°. Een kadaster-tachymeter van het Geodetisch Bureau, fabri
kaat Max Hildebrand n°. 61228, geheel gelijk aan het exemplaar
n°. 61229 dat geleverd is aan de Landbouwhoogeschool en dat
beschreven is door Prof. Dieperink in dit Tijdschrift, jaargang
1929, blz. 200 en dat gebruikt werd bij de aldaar behandelde
metingen in Oranje-Nassau's Oord. Het exemplaar n°. 61228 is
door Kern voorzien van een prisma. Hoewel de helderheid bij
een objectiefopening van 40 mm en 35 X vergrooting voor dubbel
beeld-afstandsmeting niet zeer groot is, is toch deze groote ver
grooting gehandhaafd en werd het door Kern noodzakelijk ge
oordeelde oculair met 30 X vergrooting niet gebruikt.