voor het kadaster opgedragen aan de gemeenten, aan het z.g.
Stadt-Vermessungsamt, evenals in de 3 groote steden van Zweden.
Dit bewijst wel duidelijk, dat ook elders begrepen wordt, dat
in de kartografie van de stedelijke gemeenten de gemeentelijke
dienst de hoofdrol behoort te spelen. Indien men slechts denkt
aan het enorme aantal landmeetkundige manipulaties in zulk een
dienst voor allerlei doeleinden, dan spreekt dit vanzelf. Ook het
net van punten, de meetkundige grondslag der algemeene karto
grafie van een stad, wordt door de stedelijke diensten het meest
gebruikt en ook het meest bedreigd. Het beheer van zulk een
net behoort tot de allereerste taak van een goeden G. L. D.
Het is daarom niet gezond te betoogen, dat de Kadastrale
Dienst aan de Gemeente de kaarten wel thuis zal sturen, mits
de Gemeente aan het Rijk een flink aantal guldens betaalt. Een stel
kaarten van een stad is geen dood ding: men moet ermee kunnen
werken. En de gemeentelijke dienst, zooals die er thans meestal
uitziet, kan dat niet! Hier ligt ook het eenige verkeerde element
in mijn vroeger pogen met de Vereeniging van Nederlandsche
Gemeenten. Ik verbeeldde mij toen nog, dat men een gemeente
kaarten kan leveren, zooals een beeldhouwer een fraai beeld maakt
voor een stad. Neen, wij moeten het vergelijken met een gas
fabriek, die wij afleveren, zonder dat de gemeente er de ingenieurs
en de arbeiders voor heeft. Dan is het resultaat, dat men onge
lukken maakt, of de zaak maar in den hoek legt. Die les heb ik
geleerd in de practijk en deze les heeft mij al meer gestuwd
in de richting, die ik steeds in ons vak hoop te kunnen ver
dedigen.
Het maken van een zoodanige regeling tusschen Rijk en Ge
meenten, dat de Gemeenten bij het kadaster op een willekeurig
moment een hermeting kunnen bestellen, is geheel uit den booze,
omdat het nuttig effect van dezen arbeid voor de gemeente in
de huidige situatie te gering zou zijn. Het Rijk heeft af te
wachten, in welke Gemeenten de behoefte levendig zal worden,
dan te onderzoeken of de Gemeente waarborgen kan geven voor
de blijvende rentabiliteit van deze groote uitgave door een goed
beheer in een goed georganiseerden eigen dienst. Is daaraan
voldaan, dan heeft m.i. het Rijk onherroepelijk de stem van die
Gemeente te volgen en ook bij de inrichting van het Kadaster
ernstig met de belangen te rekenen. Ik geloof niet, dat er ernstig
I 6 2
