Het voorbeeld van berekening verleden jaar voorkomende in
de advertentierubriek van dit Tijdschrift, met de suggestieve
mededeeling «dit alles is overbodig met een Marchant rekenmachi
ne», geeft ons aanleiding op de toepassing der bekende formules
van ons formulier herm. n° 9
en 2l= I x„ (yn_,-yn I) (2)
hier even nader in te gaan.
Men kan de coördinatenverschillen in het formulier opmaken,
waarbij (xn xn en (yn r Vn 0 gehjk o moeten zijn,
dan de producten met de machine uitrekenen en deze zonder ze
op te schrijven met de machine sommeeren.
Er bestaat echter een betere manier, die nl. welke in de ad
vertentie werd bedoeld en waarbij de uitkomst onmiddellijk uit
de coördinaten wordt verkregen. Deze is 't eerst aangegeven
door Elling, «landinspecteur» te Kolding in Denemarken, die haar
publiceerde in het Tidsskrift for Opmaalings- og Matrikulsvaesen,
1925 p. 305.Alle bewerkingen: het nemen der coördinaten-
verschillen, het vermenigvuldigen en het sommeeren geschieden
bij deze manier a. h. w. in eens in de machine.
De volgorde der punten Px P2 Pn is rechtsom gedacht; de aan
gehaalde formules geven dan een positieve uitkomst. Om het werken
met arithmetische complementen onnoodig te maken, verschuift
men het nulpunt van het assenstelsel zoo, dat alle coördinaten
positieve waarden hebben (en niet grooter zijn dan noodig is).
Beschouwen wij nu formule (1), waarbij wij als voorbeeld
n 5 zullen nemen, dan kan men
yi (x2 x5) y, (x2 x6)
yz (x3 —X!) I 4. y3 (x4 x2)
2 I y3 (x4 x2) omgezet denken in -j- y5 (xx x4)
I +y* (x6 x3) I -f y2 (x3 xx)
l ys (xi x4) 4- y4 (x6 x3)
dit slechts om den gang der berekening te verduidelijken, want
bij de praktische bewerking laat men de punten met hun coör
dinaten staan in de gewone volgorde.
Zet men x5 in het telwerk bij den draaikruk, o in het resul-
i8
2 Iyn Xn j) I
Men vindt haar naderhand behandeld in Zeitschr. f. Verm. 1926 p. 545, in
bovengenoeraden 2<=n druk van Koll-Eggert p. 76, en in het Journal d. Géom.
Exp. fr. 1929 p. 7.
