204
de veldassistent, uitgerust met een zoodanige kennis, nuttig dienst doen? In de
eerste plaats wil ik noemen: hermetingenDe landmeter dient aan te geven de
"99^9 der driehoekspunten en voornaamste veelhoekspunten en natuurlijk dient
de landmeter het moeilijkste werk te doen, de delimitatie. Voor den veldassistent
blijft de groote hoeveelheid werk van gewonen technischen aard: de verzekering,
de hoekmetingen en de detailmeting.
Ook bij ruilverkavelingen kan de veldassistent nuttig werkzaam gesteld
worden, zooals de Heer Jonas, die op dit gebied meer deskundig is dan ik, mij
heeft medegedeeld.
Een tweede gebied voor werkzaamstelling van den veldassistent is het maken
of het uitbreiden van een technischen grondslag.
In verreweg het grootste gedeelte van ons land is het treurig gesteld met den
technischen grondslag. Nieuwe eigendomsgrenzen worden vastgelegd aan meet
lijnen, die in de lucht hangen. Het gewone publiek stelt het volste vertrouwen
in ons, dat wij de ligging der grenzen te allen tijde op het terrein kunnen aan
wijzen en wij kunnen veelal niet voldoen aan dit natuurlijke vertrouwen van het
publiek door het gemis aan een voldoend aantal vaste punten, door gebrek aan
tijd om ons district in alle deelen onwrikbaar op dezen aardbol vast te leggen.
Wij mopperen bij het uitzoeken van de veldwerken, noodig voor een grens-
aanwijzing, op de onvoldoende meting van onze voorgangers, maar onze op
volgers zullen het onbegrijpelijk vinden, dat wij thans grenzen vastleggen, soms
met de uiterste nauwkeurigheid, aan meetlijnen, die zelf niet vastliggen, die
binnen enkele tientallen jaren niet met de noodige nauwkeurigheid zijn uit te
zetten.
Een goede technische grondslag is een noodzakelijkheid.
Zooals ik opgemerkt heb, heeft de districtslandmeter geen tijd om op eenigszins
groote schaal het leggen van een net van vaste punten in zijn district tot stand
te brengen. De afdoening van de vele posten van het register 9 en het uitvoeren
van de opdrachten P. W. leggen beslag op al zijn tijd, drijven hem steeds voort
in het gareel van het loopende haastwerk. Zoo is het steeds gegaan in de af-
geloopen tientallen jaren. Komen er veldassistenten, dan kunnen zij bijna alle
veldwerkzaamheden verrichten, noodig voor het leggen van den technischen
grondslag. De hoekmetingen, de lengtemetingen, het zijn werkzaamheden van
eenvoudigen aard, waarvoor geen breede geodetische ontwikkeling noodig is.
Naar ik vermoed zullen er niet velen onder U zijn, die met mij van meening
verschillen over de bruikbaarheid van veldassistenten bij hermetingen en bij het
leggen van den technischen grondslag.
Ook bij buitengewoon werk als het opmeten van een nieuwen weg, een nieuw
kanaal en dergelijke lang uitgestrekte objecten, waarbij het meest tijdroovende
gedeelte van de meting bestaat uit het meten van lange meetlijnen met veel
vuldige loodlijnen, kunnen veldassistenten zeer zeker nuttig werkzaam zijn.
Ik ga nu over tot een gebied, waarover de meeningen meer uiteen zullen
loopen, n.l. de gewone districtsdienst.
Hierbij maak ik onderscheid tusschen gemeenten met een technischen grondslag
en gemeenten, waar de technische grondslag nog slechts behoort tot den vromen
wensch van den landmeter. In gemeenten met een technischen grondslag zijn zoo
goed als alle metingen technisch eenvoudig uit te voeren. De hoofdmeetlijnen
staan vast, hulpmeetlijnen kunnen zoo noodig aangebracht worden tusschen de
hoofdmeetlijnen, en loodlijnen doen de rest. Natuurlijk kunnen er moeilijkheden
zijn door terreinhindernissen, veroorzaakt door bosch, dichtbegroeide tuinen of
bouwland, gebouwen, kippenhokken enz., maar een handig veldassistent, die een
