De lichtmeetdienst maakt daartoe gebruik van minstens 2 posten
op onderlinge afstanden van 2 km, waarin georienteerd op
gestelde theodolieten zijn geplaatst. Door in deze posten de rich
tingen naar waargenomen vuurverschijnselen (afkomstig van den
mondingsgloed) op te meten en deze richtingen daarna op een
planchet (1 mm 10 meter) uit te zetten, wordt de plaats van
het vijandelijk geschut gevonden.
De geluidmeetdienst werkt met behulp van microfonen, die op
2 km afstand van elkaar in het terrein worden ingegraven.
De plaatsen dezer microfoonposten moeten tot op 2 meter nauw
keurig bekend zijn. Het geluid afkomstig van mondingsknallen
verspreidt zich bolvormig door de lucht en zal dus met bepaalde
tijdsverschillen de microfonen bereiken. Is het tijdsverschil tusschen
de aankomst van het geluid in 2 microfoonposten bekend, dan
ligt de geluidsbron (vijandelijk geschut) op een hyperbool met
de betrokken posten als brandpunten, en het tijdsverschil (ver
menigvuldigd met de bekende voortplantingssnelheid van het
geluid) als constant afstandsverschil. Drie microfoonposten geven
zoodoende 2 hyperbolen; het snijpunt daarvan is de plaats van
de geluidsbron.
De tijdsverschillen worden geregistreerd met behulp van een
oscillograaf, die dubbeldraads verbonden is met de microfoon
posten. Registratie heeft plaats op een strook lichtgevoelig papier,
waarop na ontwikkelen en fixeeren de tijdsverschillen door
eveneens fotografisch geregistreerde stemvorktrillingen worden
uitgeteld.
Inplaats van met hyperbolen wordt gemakshalve gewerkt met
hun asymptoten en wel door deze richtingen van uit het midden
der verbindingslijn der posten («basis» genaamd) met behulp van
draden op een planchet (1 mm is weer 10 meter) uit te leggen.
Gaan we, na deze beknopte uiteenzetting, het verschil in con
structie na tusschen de doelen van licht- en geluidmeetdienst,
dan zal het duidelijk zijn, dat fouten in de ligging der microfoon
posten de basis en gelijktijdig daarmee alle asymptoten doen
draaien.
Is de nauwkeurigheid der plaatsbepaling b.v. 10 meter geweest
bij een basislengte van 2 km, dan is een fout in de richting van
alle doelen van 10 duizendsten (°/oo) mogelijk. Bij doelen op 8 km
afstand van de microfoonposten zal het dus kunnen voorkomen
2 30
