23 i
dat de fout in de ligging van het doel 80 meter bedraagt. Deze
fout is te groot voor onze huidige schiettechniek. Als eisch mogen
we stellen, dat de middelbare fout in de plaatsbepaling der micro-
foonposten maximaal 2 meter bedraagt.
Het zal duidelijk zijn, dat de lichtmeetdienst een dergelijke
nauwkeurigheid niet behoeft; hierbij toch is de fout in de ligging
van het doel ten naastenbij gelijk aan de fout in de plaatsbepaling
der üchtmeetposten, aangezien de oriënteering der theodolieten
geschiedt door richten op een ver verwijderd terreinsvoorwerp
en bij de constructie van het doel geen gebruik wordt gemaakt
van de verbindingslijn der posten. Fouten van 5 a 6 meter
in de plaatsbepaling der posten zijn hierbij toegestaan.
Voor de vereischte nauwkeurigheid van max. 2 meter was het
noodig de plaatsbepaling ten behoeve van den geluidmeetdienst
te doen plaats hebben door de triangulatieafdeelingen (reserve
officieren landmeters). Met het construeeren van het geluidmeet-
planchet moest dus gewacht worden, totdat deze afdeeling (1 per
divisiegroep, frontbreedte 6 km) 5 microfoonposten had
bepaald, waarbij nog komt de omstandigheid, dat de triangulatie
afdeelingen veel meer te doen hebben.
Kan de geluidmeetafdeeling zich zelf helpen?
Deze vraag stelde ik mij op het oogenblik, dat een nieuwe
theodoliet (vervaardigd door De Koningh te Arnhem) zijn in
trede deed bij de artillerie. Misschien krijg ik nog de gelegenheid
om in een volgend artikel iets meer te vertellen van dit instrument,
waarmee De Koningh de Nederlandsche artillerie inderdaad
«verrijkt» heeft.
Voor het oogenblik kan ik volstaan met te vermelden, dat het
met dezen theodoliet mogelijk is hoeken te meten met een mid
delbare fout van 0.1 boog °/oo 18"). Dit bedrag werd
verkregen uit enkele rondmetingen in 3 randstanden met door
geslagen kijker. Aangezien van grafische methoden bij gebruik
van dit instrument geen sprake mag zijn, gezien de teekennauw
keurigheid en de schaal waarop gewerkt wordt, blijft slechts
berekening der coördinaten over. Onder welke omstandigheden
is deze theodoliet nog bruikbaar, teneinde de plaatsen der micro
foonposten tot op 2 meter nauwkeurig te bepalen? Bij dit onder
zoek bepaalde ik mij tot een der meest eenvoudige werkwijzen
