minuutplan van 70 X 100 cm in vier opstellingen of een overzichts
plan van 40 X 50 cm zonder verplaatsing uit te prikken.1)
De constructie van het instrument blijkt duidelijk uit fig. 2. De
volgende bijzonderheden zijn in het kort nader te beschouwen. De
liniaal L, die valt in op het raam aangebrachte kepen, dient tot het
ruw laten aansluiten van den coördinatograaf aan de basis op het
plan (ruitennet of polygoonzijde); de schroeven en S2 maken
het nauwkeurig centreeren en oriënteeren mogelijk met behulp van
den punteermicroscoop P. Dit snel en nauwkeurig aansluiten van
den coördinatograaf aan een bestaande basis is een voordeel tegen
over die groote coördinatografen, die inpassen van het plan met de
hand vereischen.
De voor het eerst bij den poolcoördinatograaf toegepaste punteer
microscoop maakt het ook hier mogelijk, zonder omzettingen afwis
selend punten te kunnen uitprikken of controleeren.
De verdeelingen zijn in wit, niet spiegelend celluloid gegrift en
ze worden op dicht eroverheen glijdende glazen noniussen door
middel van loupen op 1/2o mm nauwkeurig afgelezen. Figuur 3 ver
aanschouwelijkt op ware grootte het beeld van verdeeling en nonius,
zooals de waarnemer het door de loupe ziet.
De verschuifbare getallenbanden maken het mogelijk, de verdee
lingen binnen zekere grenzen te becijferen in overeenstemming met
de coördinatenwaarden van de lijnen van het net op het te bewer
ken plan. Uit de voorbeelden van becijfering in figuur 3 blijkt binnen
welke grenzen dit mogelijk is. De aandacht moet erop gevestigd wor
den, dat vooral deze verschuifbare getallenbanden een belangrijke
vergemakkelijking van het gebruik van den kleinen coördinatograaf
beteekenen. Zij laten niet alleen toe het vlug en tegen groote fouten
zeer beveiligd uitprikken van coördinaten in een willekeurig kwa
drant, op de schalen 1 250, 500, 1000 en 2000, maar ook, zonder
eenige verdere handeling, het gebruik van het instrument als detail-
coördinatograaf voor het kaarteeren van op een meetlijn opgemeten
detailpunten. Het gewicht van het toestel bedraagt 16 kg. Het is
stevig geconstrueerd en geen enkel gevoelig onderdeel is onbe
schermd gelaten. De rollen der beide wagens zijn voorzien van ko-
igb
-1) In dit verband zij vermeld, dat ook de firma Coradi te Zürich een
rechthoekigen coördinatograaf vervaardigt van 45 X 50 cm, die gekenmerkt is
door de bekende tandverdeeling met trommelaflezing.
